معرفی انواع کامپوزیت دندان

علم دندانپزشکی و روش‌های درمان زیبایی دندان، در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی داشته است. به طوری که می‌توان بسیاری از مشکلات دهان و دندان را درمان کرد و لبخندی زیبا و جذاب داشت. یکی از این راهکارها و عمل‌های زیبایی، کامپوزیت دندان است که در مقاله قبل، به نکات مهم درباره آن پرداختیم. اما در این مقاله می‌خواهیم شما را کمی بیشتر با آن آشنا کرده و به معرفی انواع کامپوزیت دندان بپردازیم.

پیش از معرفی آن‌ها بد نیست سیر تاریخی کوتاهی درباره موادی که در گذشته برای ترمیم دندان‌ها به کار می‌رفتند، داشته باشیم؛

تاریخچه مواد ترمیمی دندان

در طول تاریخ از مواد مختلفی برای ترمیم دندان‌ها استفاده می‌شد. در این بخش و پیش از معرفی انواع کامپوزیت‌ها، بهتر است مروری کوتاه بر مواد ترمیمی دندان که در گذشته به کار می‌رفته، داشته باشیم:

سیمان سیلیکات

این ماده در انگلستان و در سال 1878 توسط فلچر ساخته شد. از این ماده شفاف به مدت 60 سال در بسیاری از فرآیند‌های ترمیمی دندان‌های تخریب شده استفاده می‌شد.

چینی پخته شده

در سال 1908 از چینی پخته شده به عنوان نوعی ترمیم غیر مستقیم دندان استفاده می‌شد.

رزین آکریلی

این ماده ترمیمی در آلمان و در دهه 30 میلادی ساخته شد که در دمای محیط سخت می‌شد. البته استفاده از این ماده مشکلاتی، از جمله عدم مقاومت در برابر سایش هم داشت.

کامپوزیت

در ادامه پیشرفت رزین آکریلی در مصارف دندانپزشکی، در سال 1962 ماده ترمیمی جدیدی که با ذرات سیلیکا تولید شده بود، با نام کامپوزیت وارد بازار شد. کامپوزیت در حال حاضر یکی از رایج‌ترین مواد ترمیمی دندان به شمار می‌آید.

انواع کامپوزیت دندان

کامپوزیت‌­ها در انواع مختلفی در بازار وجود دارند. اما رایج­ترین انوع کامپوزیت عبارتند از: ونیر، ماکروفیل، میکروفیل، هیبرید، میکرو هیبرید، نانو هیبرید و نانو کامپوزیت. این ماده‌ها که در ترمیم دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند در 4 دسته اند:

• ونیر
• ماکروفیل
• میکروفیل
• هیبریدی (میکرو هیبریدی، نانو هیبریدی)
• نانو کامپوزیت

کامپوزیت های ونیر

یکی از انواع کامپوزیت دندان، ونیر است که به دلیل کاربرد­های زیادی که در زیبایی و ترمیم دندان­‌ها، به ویژه دندان­‌های جلویی دارد، در سال­‌های اخیر مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. با توجه به اینکه با کامپوزیت ونیر در کوتاه­‌ترین زمان ممکن می­‌توان شکل دلخواه را به دندان­‌ها داد، به آن ارتودنسی فوری نیز گفته می‌­شود.

کامپوزیت‌های ماکروفیل (درشت‌دانه)

این ماکروفیل ها از ذرات 10 میکرومتری تا 50 میکرومتری تشکیل‌شده‌اند. کامپوزیت درشت‌دانه از نخستین‌ها بودند که در ترمیم استفاده شدند.

این درشتی زیبایی را تحت تاثیر منفی خود قرار می‌داد اما از مقاومت بالایی برخوردار بود.

امروزه دیگر این نوع کامپوزیت در علم دندان‌پزشکی کاربرد ندارد.

کامپوزیت‌های میکروفیل (ریزدانه)

این کامپوزیت‌ها تکمیل یافته ماکروفیل ها هستند که در دهه 70 میلادی برای اولین بار ساخته‌شده‌اند. این نوع به خاطر ترکیب ذرات کوچک‌تر از 100 نانومتر و رزین‌های پرکننده و مواد پلیمری از استحکام و مقاوت کمتری هنگام جویدن و شکل‌پذیری بالاتری برخوردارند.

به همین دلیل کامپوزیت‌های میکروفیل یکی از بهترین انواع کامپوزیت دندان برای ترمیم و زیباسازی دندان‌های جلویی است.

کامپوزیت‌های هیبریدی

این نوع از کامپوزیت‌ها بین کامپوزیت‌های ماکروفیل و میکروفیل قرار می‌گیرد. یعنی استحکام و مقاومت ماکروفیل ها و شکل‌پذیری و زیبایی میکروفیل ها را همزمان دارد.

این کامپوزیت‌ها در برابر سایش بسیار مقاوم‌اند و در دندان‌های پیشین استفاده می‌شوند.

اصلی‌ترین مشکل این نوع از کامپوزیت‌ها از دست دادن زیبایی، درخشش و رنگشان در مرور زمان است که اگر مراقبت‌های اصولی صورت گیرد این مشکل حل می‌شود.

نوعی از کامپوزیت‌های هیبریدی هستند که با ذرات نانو ترکیب‌شده‌اند و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند به‌عنوان مثال:

• کم بودن هزینه درمان
• کوتاه بودن زمان درمان: ترمیم دندان‌ها توسط کامپوزیت‌های نانو هیبریدی تنها در یک جلسه صورت می‌گیرد.
• عدم تراش زیاد دندان: به خاطر چسبندگی بالای این ترکیب برای قرار گرفتن روی دندان لازم نیست زیاد دندان را تراش بدهند و این امر به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند.
• طبیعی بودن ترمیم‌ها: این نانو کامپوزیت‌ها از نظر رنگ مانند دندان‌های شماست و بسیار طبیعی دیده می‌شود و اگر مراقبت‌های روزانه و بهداشت دهان دندان به‌خوبی رعایت شود بهترین گزینه‌اند

نانو کامپوزیت ها

آخرین نسل از انواع کامپوزیت دندان، نانو کامپوزیت است. این نوع از ترکیب ذرات کوچکی است که در کنار هم قرارگرفته‌اند و ذرات بزرگی را تشکیل داده‌اند.

به همین خاطر زیبایی، مقاومت، شکل‌پذیری و از دست ندادن زیبایی در مدت‌زمان طولانی را دارند.

نانو کامپوزیت‌ها ویژگی‌های دیگری هم دارند از جمله:

• راحتی در فرایند درمان و جای گذاری روی دندان‌ها
• قابلیت انتخاب رنگ
• روان و تا حدودی مایع بودن مواد نانو کامپوزیت: باعث می‌شود در تمام حفره‌های دندان این ماده قرار بگیرد.

مزایا کامپوزیت دندان

این روش رایج‌ترین روش درمان و ترمیم دندان‌ها است که ویژگی‌هایی دارد مانند:

• تمام دندان کشیده یا تراشیده نمی‌شود و فقط بخش موردنیاز کمی تراشیده می‌شود
• قیمت مناسب‌تری نسبت به لمینت دندان دارد.
• کار کامپوزیت دندان‌ها در یک الی دو جلسه انجام می‌شود.
• در صورت شکستن کامپوزیت یا مشکلاتی مانند این قابل ترمیم است.

معایب و مشکلات کامپوزیت

• چون کامپوزیت مانند یک لایه دندان را پوشانده است، اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود شرایط برای پوسیدگی دندان به راحتی فراهم می‌شود.
• در صورت استفاده از انواع کامپوزیت دندان، نیاز به مراقبت و مراجعه بیشتر به دندانپزشک دارید.
• اگر دندان‌ها برای نصب و قرارگیری کامپوزیت‌ها بیشتر از حد تراشیده شوند باعث آسیب مینای دندان می‌شود.
• اگر از مواد خوبی در ترکیب کامپوزیت استفاده نشود باعث تورم و مشکلات لثه می‌شود.

چه کسانی می توانند از کامپوزیت استفاده کنند

همه افراد، در هر سنی می‌توانند از این درمان استفاده کنند. اما باید از نظر ساختار لثه (قرار گرفتن دندان‌ها روی هم) مشکلی نداشته باشند که البته این مشکل با ارتودونسی قابل حل است. بنابراین در صورت سلامت دهان و دندان و لثه‌ها می‌توان از انواع کامپوزیت دندان استفاده کرد.

این درمان برای افرادی که دندان‌های پوسیده، شکسته و بد رنگ دارند بهترین گزینه است.

جمع بندی

داشتن لبخند زیبا و سالم حق هر انسانی است، اما گاهی با اتفاقات ناخوشایندی این لبخند زیبا از بین می‌رود. با پیشرفت درمان در این سال‌ها می‌توان این مشکلات را برطرف کرد. یکی از راه‌های داشتن لبخندی زیبا و سالم کامپوزیت است. این درمان تاریخچه‌ای طولانی دارد و امروزه به بهترین حالت خودش رسیده است.

همانطور که در بالا ذکر شد، انواع کامپوزیت دندان در 5 دسته طبقه‌بندی می‌شوند و بهترین آن‌ها در کشورهای آمریکا و ژاپن ساخته می‌شود. هزینه انجام کامپوزیت دندان نسبتا بالاست؛ اما این قیمت در برابر کیفیت، ماندگاری و زیبایی که به همراه دارد، مناسب است. لازم به ذکر است که کامپوزیت دندان می‌تواند مشکلاتی هم به همراه داشته باشد، اما اگر مراقبت‌های لازم نظیر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صورت گیرد، این مشکلات به وجود نمی‌آیند.