دندان عقل به سومین و آخرین دندان در هر قوس فکی دهان گفته می‌شود که دندان پزشکان به اصطلاح به آن آسیاب بزرگ یا آسیای سوم می‌گویند. در دهان انسان به طور طبیعی 32 دندان وجود دارد. از این شمار، 12 دندان آسیاب بزرگ، 8 دندان آسیاب کوچک، 8 دندان ثنایا و 4 دندان نیش است. جالب است بدانید که در انسان‌های نخستین تعداد دندان‌ها بیشتر از این هم بود.
این دندان کمی دیرتر از دندان‌های دیگر رشد می‌کند. بررسی‌ها انجام شده درباره دندان‌های عقل نشان می‌دهد که این دندان‌ها در بسیاری از موارد، مشکل‌ساز بوده و به جراحی ختم شده‌اند.
معمولا جوانه دندان عقل از نزدیک به سن 11 تا 12 سالگی شروع به شکل گیری می‌کند. یعنی زمانی که بیشتر دندان‌های دائمی رویش پیدا کرده‌اند. پس از شکل گیری دندان، فرآیند رویش آغاز می‌شود که معمولا در سن 17 تا 21 سالگی است. از آنجا که این دندان زمانی رویش پیدا می‌کند که فرد در حال ورود به بزرگسالی است، به آن دندان عقل (Wisdom Tooth) می‌گویند.
پیشینه و سرگذشت
دندان عقل را می‌توان یکی از نشانه‌های تغییرات جسمانی انسان در طول دوران حیات دانست. کاوش‌های باستان‌شناسی صورت گرفته نشان می‌دهد که انسان‌های اولیه، دارای 3 دندان آسیای بزرگ بوده‌اند که برای جویدن غذا از آن استفاده می‌کردند. خوراک انسان‌های اولیه را مواد غذایی خام و سفت تشکیل می‌داد. بنابراین با استفاده از دندان‌های آسیای بزرگ و فک قوی، خوردن غذا برایشان امکان‌پذیر بود.
با کشف آتش و پختن مواد غذایی، غذاهای انسان نرم‌تر شد. از این رو نیاز به وجود دندان‌های آسیای بیشتر و فک قوی، کمتر احساس شد. بنابراین کم‌کم استخوان فک کوچک‌تر شد؛ بنابراین فضا برای رشد دندان آسیای عقب دهان، کم شد و فرآیند نهفتگی دندان‌ها به میان آمد. روندی که می‌تواند به مرور به حذف دندان عقل منجر شود.
دندان عقلی که در یک فک بزرگ و جادار، رویش کاملی پیدا کرده و به خوبی و با دقت مسواک می‌شود و از آن نگهداری می‌شود، نیازی نیست کشیده شود. دندان‌های عقل نیمه نهفته و یا با رویش‌های نابه‌جا و افقی، نباید در دهان باقی بمانند. یکی از پیامدهایی که به ویژه برای دندان‌های نیمه نهفته و نابجا وجود دارد، پریکرونیت است.
این دندان‌ها تا جایی که بتوانند رشد می‌کنند تا به بالای لثه و یا دندان کناری خود برخورد کنند. معمولاً در سنین 17 تا 20 سالگی این اتفاق افتاده و بهترین زمان برای درآوردن آن‌هاست. در این سن به دلیل وجود کیسه رویشی بزرگی که تاج دندان را در برگرفته و همچنین به این علت که ریشه دندان هنوز رشد نکرده و کوتاه است، کشیدن دندان آسان‌تر است.
با افزایش سن ریشه‌ها قطورتر شده و ممکن است کشیدن دندان را سخت‌تر کند و باعث پوسیدگی دندان‌های مجاور شود. احتمال جوش خوردن دندان به فک و شکسته شدن استخوان در افراد پیر در هنگام جراحی و درآوردن دندان بسیار بیشتر است.
اگر اندازه کافی از تاج دندان در بخش دهان پدیدار شده باشد و وضعیت مناسبی داشته باشد، کشیدن آن ساده‌تر است و نیازی به جراحی ندارد. ولی در شرایط پیچیده‌تر، برای خارج کردن دندان عقل نیاز به جراحی خواهد بود.
برای جراحی دندان عقل برشی بر روی لثه ایجاد شده و در صورت نیاز مقداری از استخوان فک برداشته می‌شود. دندان ممکن است به صورت یک‌تکه خارج شود و یا برای خارج کردن آن از فک نیاز به شکستن آن باشد. در پایان لثه ناحیه جراحی به کمک بخیه، بسته خواهد شد.
شب بعد از جراحی از یک بالش اضافی جهت بالا نگه داشتن سر و کاهش خونریزی استفاده کنید. از تف کردن آب دهانتان و خوردن مایعات با نی خودداری کنید تا لخته تشکیل شده جدا نشود.
سیگار نکشید.
رژیم غذایی پس از جراحی دندان عقل شامل غذاهای نرم، سرد و پرانرژی باشد.
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به 24 ساعت پس از جراحی موکول کنید.
تمامی حقوق متعلق به شركت ستاره گنبد مينا می‌باشد | ۱۴۰۲
دیجیتال مارکتینگ توسط آژانس دیزون – از ۱۳۹۵
