دندان ها یکی از مهمترین اعضای بدن هستند که تاثیر مستقیمی بر روی زیبایی، گوارش مناسب و بالا رفتن اعتماد به نفس دارند. دندان ها نیز مانند دیگر اعضای بدن دچار بیماری هایی میشوند. از آن جمله میتوان به پوسیدگی دندان اشاره کرد. در صورتی که مراقب لازم انجام نشود و مواد غذایی مختلف در میان دندان ها باقی بماند، پوسیدگی دندان اجتناب ناپذیر خواهد بود. در این صورت است که ناگزیر به درمان پوسیدگی دندان خواهید بود.
طبق تحقیقات انجام شده این بیماری شایع ترین بیماری در بین مردم جهان است که به طور میانگین از هر 10 نفر 5 نفر یا به عبارتی دیگر نیمی از مردم جهان به ان مبتلا اند و از پوسیدگی دندان رنج میبرند.
هنگامی که پلاک، که یک لایه شیرین، قندی و چسبناک است بر روی دندان قرار میگیرد و اگر این پلاک ها مدت زمان زیادی بر روی دندان ها قرار داشته باشند و تمیز و پاک نشوند، به مرور زمان باعث از بین رفتن مینای دندان و در نتیجه پوسیدگی و درد دندان میشوند.
به طور کلی حمله به مینای دندان که در نهایت به حفر حفره ها و سوراخ هایی در دندان منجر می شود، پوسیدگی دندان نامیده می شود.
پوسیدگی دندان تنها در بزرگسالان نیست ، بلکه 5 برابر بیشتر از آسم،4 برابر بیشتر از چاقی و 20 برابر بیشتر از دیابت در کودکان شایع است.
در ادامه این مطلب به بررسی دلایل ایجاد پوسیدگی، عوارض و عواقب و نیز راه های درمان پوسیدگی دندان (عصب کشی و پرکردن) میپردازیم. با ما همراه باشید.
عوامل و علت های پوسیدگی دندان
1) مواد قندی و شیرین باعث تشکیل یک لایه و پوشش چسبنده به نام پلاک روی دندان ها میشود.
2) رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان مانند مسواک نزدن و عدم استفاده یا استفاده نادرست از نخ دندان ؛ انجام ندادن این موارد باعث باقی ماندن مواد غذایی در بین دندان ها و در نتیجه پوسیدگی و آسیب مینای دندان میشود.
3) کمبود کلسیم و ویتامین های مورد نیاز دندان ؛ عدم استفاده از ویتامین ها و کلسیم باعث میشود دندان ها ضعیف شوند. این ضعف باعث آسیب پذیری بیشتر دندان ها میشود.
4) التهاب و عفونی شدن لثه ؛ از آن جایی که ریشه دندان ها در لثه قرار دارد اگر لثه دچار عفونت شود تاثیر مستقیم و منفی بر روی ریشه و مینای دندان میگذارد که یکی از اصلی ترین عوامل پوسیدگی است.
علائم پوسیدگی
پوسیدگی دندان در ابتدا که هنوز به ریشه نرسیده درد زیادی ندارد. بنابراین نمیتوان به سادگی متوجه پوسیدگی شد. پس بهتر است پیش از نیاز به درمان پوسیدگی دندان ، برای جلوگیری و پیشرفت آن علایم زیر را در دندان های خود یا کودکان بررسی کنید.
1) وجود لک های قهوه ای رنگ بر روی مینای دندان که در صورت عدم درمان به موقع تبدیل به حفره هایی میشود که محل تجمع مواد خوراکی و تجمع باکتری ها و در نتیجه آسیب زود تر ریشه دندان میشود.
2) لثه های قرمز و متورم شده
3) درد به هنگام مسواک زدن و جویدن غذا
4) حساسیت دندان نسبت به خوراکی ها و نوشیدنی های بسیار سرد یا داغ
5) درد اندک زیر خط لثه که در اطراف دندان احساس می شود
6) بوی بد دهان.
عوارض پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان عوارض بسیاری دارد. این مشکل نه تنها برای خود دندان مضر است، بلکه خطراتی برای لثه و سلامت دهان نیز دارد. اگر درمان پوسیدگی دندان به موقع و به شکلی مناسب صورت نگیرد، عوارضی به همراه دارد. از جمله:
1) به دلیل آزرده بودن دندان مخصوصا در کودکان و عدم توانایی در جویدن غذاها تاثیر منفی بر گوارش و رشد میگذارند.
2) از رشد مستقیم و سالم دندان های دائمی در کودکان جلوگیری میکند.
4) منجر به آسیب و پوسیدگی دندان های مجاور می شود.
5) پوسیدگی باعث تضعیف دندان میشود که دندان را در معرض خطر شکستگی و افتادن قرار میدهد.
6) تورم و سرخ شدن لثه ها : در صورت پیشرفت ممکن است لثه ها آسیب پذیر شده و در هنگام استفاده از مسواک و نخ دندان به راحتی خون ریزی کند.
7) پریودنتیت : این بیماری یک عفونت لثه ای است که در صورت پوسیدگی دندان و عدم رعایت بهداشت و استعمال دخانیات به وجود می آید. این بیماری بافت نرم لثه را مورد حمله قرار میدهد و اگر به موقع درمان نشود و پیش روی کند میتواند موجب لق شدن دندان ها و در نتیجه افتادن آن ها شود. پریودنتیت شایع ترین بیماری لثه در جهان است.
پیشگیری از پوسیدگی دندان
برتری پیشگیری بر درمان امری ثابت شده است که معمولا آسان تر و کم هزینه تر از درمان است.
پیشگیری از پوسیدگی دندان تنها با چند عمل از جمله:
- مراجعه مداوم و مرتب به پزشک متخصص
- استفاده از مواد ضدباکتریالی خانگی مانند آب نمک ، سیر و زرد جوپه
- رعایت بهداشت دهان و دندان
امکان پذیر است. رعایت موارد فوق باعث میشود حتی اگر دندان شروع به پوسیدگی کرده باشد، پیشرفت آن متوقف شود.
درمان پوسیدگی دندان
در صورت مراجعه به موقع به پزشک، دندان پزشک میتواند حفره ها را خیلی زود شناسایی و اقدام به درمان پوسیدگی دندان کند؛ اگر این حفره ها درمان نشوند بزرگ تر و عمیق تر خواهند شد و اگر پوسیدگی به ریشه دندان برسد، باید دندان کشیده شود.
از جمله روش های درمان پوسیدگی دندان میتوان به موارد زیل اشاره کرد:
- پرکردن دندان
پرکردن مانع از رشد حفره های دندان میشود.
- روکش
در صورتی که پوسیدگی گسترش پیدا کند و دیگر چیزی از دندان باقی نمانده باشد ، دندان های ضعیف را روکش میکنند که حفاظت شوند.
- عصب کشی (روت کانال)
زمانی انجام میشود که دندان به کلی از بین رفته و پوسیده شده باشد. بخش در بر گیرنده عصب و رگ های خونی و بخش پوسیده دندان برداشته و ریشه مهر و موم میشود و پس از آن جای خالی دندان را پر میکنند.
انواع روش های پر کردن دندان
- پر کردن دندان با لیزر
لیزر برای تبخیر بافت پوسیده دندان استفاده میشود. برتری درمان پوسیدگی دندان با لیزر در این است که فقط بخش پوسیده آن را از بین میبرد و آسیبی به بخش سالم دندان وارد نمیشود. در حالی که روش پر کردن با دریل این امکان را ندارد.
لیزر مواد زیست پذیر و همرنگ دندان را همزمان با از بین بردن پوسیدگی ها به دندان پیوند میزند.
- پر کردن دندان با روش سنتی
برای پرکردن حفره و جای دندان از بین رفته از آلیاژ های مختلفی استفاده میشود. در ادامه به بررسی ترکیبات ، قیمت و طول عمر بعضی از این آلیاژ ها میپردازیم.
ماده تشکیل دهنده | طول عمر | استحکام | زیبایی شناسی | هزینه | جلسات درمان | معایب |
طلا
|
10 تا 15 سال |
بالا . مقاوم در برابر جویدن | به دلیل هم رنگ نبودن با دندان ها زیاد مورد استقبال نیست | بسیار بالا . چند برابر دیگر آلیاژ ها |
دو تا سه جلسه |
هزینه بالا
زیبا نبودن بد رنگ شدن |
آلماگام (نقره ) |
10 تا 15 سال
|
بالا. مقاوم در برابر جویدن |
رنگ نقره ای ان با دندان ها مطابق نیست و زیبا نیست |
مناسب تر از آلیاژ طلا و کامپوزیت |
دو جلسه |
برای قرار گرفتن باید حجم زیادی از دندان تراشیده شود
زیبا نبودن باعث شکستگی قسمت سالم میشود |
کامپوزیت سفید |
5 تا 10 سال |
استهلاک و ساییدگی سریعی دارد | هم رنگ دندان ها و بسیار محبوب برای دندان های جلویی | ازرن تر از طلا و دو برابر آلماگام | درمان طولانی تری نسبت به بقیه دارد | عمر کم
استحکام پایین |
سرامیک (پورسلین) |
10 تا 15 سال |
دوام و تثبیت رنگ بالایی دارد | سفید رنگ و هم رنگ دندان ها | بالا
تقریبا هم قیمت طلا |
دو تا سه جلسه |
قیمت بالا
ساینده تر نسبت به کامپوزیت |
چه زمانی باید مواد دندان پر شده را تعویض کرد؟
این پرکننده ها معمولا عمر طولانی ای دارند. اما اگر مواردی مثل دندان قروچه و ترک یا شکستگی مشاهده کردید باید نیاز تعویض آن ها را بررسی نمایید.
البته با مراجعه منظم به دندان پزشک میتوانید شرایط دندان های پر شده را چک کنید و از سلامت دندان های خود اطمینان حاصل کنید.
جمع بندی
پوسیدگی دندان شایع ترین بیماری در میان مردم جهان است. یه طوری که نیمی از مردم جهان با آن درگیر میشوند. این بیماری نتیجهی حمله پلاک ها به مینای دندان است که در نهایت به ایجاد حفره هایی در دندان میانجامد.
مهمترین علت پوسیدگی دندان رعایت نکردن بهداشت و خوردن مواد غذایی قندی و باقی ماندن آنها در میان دندان ها است. در صورتی که درمان پوسیدگی دندان به موقع انجام نشود، میتواند عوارضی از جمله آسیب به دندان های مجاور ، تضعیف دندان ها، درد و پریودنتیت به دنبال داشته باشد. پرکردن دندان پوسیده ، روکش و عصب کشی یا روت کانال از جمله مهمترین روش های درمان پوسیدگی دندان هستند.