داشتن دندان سالم و زیبا، نکته کلیدی در سلامت بدن است. این نکته اهمیت زیادی در سلامت دستگاه گوارش دارد و علاوه بر آن اهمیت بالایی در زیبایی ظاهری فرد دارد. از این رو افراد برای حفظ سلامت و داشتن لبخندی زیبا موارد بهداشتی مانند مسواک زدن و کشیدن نخ دندان ، مراجعه منظم به دندانپزشک، انجام عمل های زیبایی مربوط به دهان و دندان و درمان مشکلاتی مثل پوسیدگی دندان ها اقداماتی انجام میدهند. یکی از مهمترین روش های درمان برای دندان پوسیده شده، عصب کشی دندان است.
طبق تحقیقات انجام شده بیماری پوسیدگی و عفونت دهان و دندان شایع ترین بیماری در بین مردم جهان است که به طور میانگین از هر 10 نفر 5 نفر یا به عبارتی دیگر نیمی از مردم جهان به ان مبتلا اند و از پوسیدگی دندان رنج میبرند.
پوسیدگی و عصب کشی (روت کانال دندان)
با توجه به این که عمق پوسیدگی دندان به چه میزانی است، درمان های مختلفی برای آن وجود دارد. طبیعتا هرچه زودتر برای درمان پوسیدگی اقدام شود، اثرات منفی آن تا حد چشمگیری کاهش پیدا میکند. از جمله درمان های دندان های پوسیده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پر کردن دندان : در ابتدا و زمانی که هنوز پوسیدگی دندان پیشرفت زیادی نداشته است، پر کردن مانع از رشد و پیشروی حفره های روی دندان میشود.
- روکش دندان : در صورتی که پوسیدگی گسترش پیدا کند و بخش زیادی از دندان را در بر بگیرد، دندان های ضعیف را روکش میکنند. این روش از دندان محافظت کرده و مقاومت خوبی به آن میدهد. این ساختار هم مانند هر ساختار دیگری مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد. برای مطالعه بیشتر در مورد مزایا و معایب روکش دندان میتوانید به دیگر مقاله ما مراجعه کنید.
- عصب کشی یا روت کانال دندان (root canal treatment) : عصب کشی دندان آخرین مرحله از درمان پوسیدگی است. این درمان زمانی انجام می شود که دندان به کلی از بین رفته و پوسیده شده باشد؛ به طوری که این پوسیدگی به ریشه دندان نیز رسیده باشد.
در ادامه این مقاله قصد داریم تا روش سوم، یعنی عصب کشی ( روت کانال تراپی ) را بررسی میکنیم. با ما همراه باشید.
عصب کشی دندان چیست ؟
عصب کشی دندان یا Root canal treatment یک روش درمانی برای ترمیم و نجات دندان های پوسیده است. این درمان زمانی انجام می شود که مینای دندان بر اثر پوسیدگی کاملا از بین رفته باشد و عفونت ها به ریشه و عصب دندان رسیده باشد.
یکی از عوارض دندان های پوسیده آسیب به دندان مجاور خودش است. درمان عصب دندان پوسیده باعث میشود که عفونت از دندان پوسیده به دندان های سالم اطراف سرایت نکند و مانع پیشروی عفونت و پوسیدگی در دندان میشود. اگر درمان دندان پوسیده شده به موقع صورت نگیرد، بافت اطراف دندان ها را آلوده میکند. در نتیجه ممکن است آبسه تشکیل بشود.
در طی این روش ریشه، عصب و عفونت ها برداشته می شود و قسمت های داخلی دندان تمیز میشود.
ساختار کلی دندان
در داخل دندان شما، در قسمت زیر مینای سفید دندان و یک لایه سخت به نام عاج، یک بافت نرم به نام پالپ وجود دارد. این بافت شامل رگ های خونی، اعصاب و بافت همبند است که به رشد ریشه دندان شما کمک میکند.
هزینه عصب کشی دندان
هزینه این درمان بسته به اینکه چقدر کدام دندان درگیر است و میزان پوسیدگی چقدر است، متفاوت خواهد بود. پزشکان اغلب هزینه این درمان را بر پایه تعداد کانال های مورد معالجه محاسبه میکنند.
عصب کشی دندان های عقب دهان معمولا به دلیل دسترسی سخت تر به آن ها هزینه بیشتری دارد.
علاوه بر این هزینه ها باید هزینه موادی که پس از عصب کشی در دندان قرار میگیرد (به اصطلاح پر کردن دندان) را در نظر گرفت. هزینه این بخش از فرآیند درمانی، با توجه به اینکه از چه جنس موادی (طلا، کامپوزیت و یا آمالگام) استفاده میشود، متفاوت است.
مراحل عصب کشی دندان
هنگامی که شما به پزشک مراجعه میکنید و او عصب کشی را برای دندان پوسیده و آسیب دیده شما تجویز میکند باید مراحلی را طی کنید؛ در اینجا به بررسی اجمالی و کوتاه این مراحل میپردازیم.
مرحله اول؛ چک کردن شرایط دندان با کمک اشعه ایکس
در ابتدا پزشک متخصص برای این که بفهمد پوسیدگی در چه حدی پیشرفت کرده است، از دندان های شما با کمک اشعه ایکس عکس میگیرد.
مرحله دوم؛ تزریق بی حسی
برخلاف تصور مردم عصب کشی نسبت به پر کردن درد بیشتری ندارد. ولی برای جلوگیری از بروز حتی کمترین درد ، پزشک معالج مقداری مسکن و بی حسی تزریق میکند.
مرحله سوم؛ ایجاد سوراخ در تاج دندان
به دلیل اینکه پزشک باید به محفظه پالت دسترسی داشته باشد با کمک دریل دندان پزشکی سوراخی را در تاج به وجود می آورد ؛ پزشک با حفر این سوراخ میتواند مواد پوسیده ی دندان را خارج کند.
مرحله چهارم؛ پاک سازی ریشه ی دندان
در این مرحله تمام عفونت ها، بافت های عصبی و سموم داخل دندان تخلیه میشود. یکی از قسمت های مهم پاکسازی شستشوی محفظه پالپ است که معمولا از محلول هیپوکلریت سدیم که ضد عفونی کننده است، استفاده میشود.
مرحله پنجم؛ پرکردن دندان
در این مرحله و برای پر کردن فضاهای خالی از موادی مانند طلا، کامپوزیت و آمالگام استفاده میشود.
مرحله ششم و آخر؛ دوران ترمیم و نقاهت دندان
در این مرحله درمان به پایان رسیده است. اما پزشک معالج برای حفاظت از دندان عصب کشی شده روکشی بر روی آن قرار میدهد؛ انتخاب نوع روکش و زمان قرار دادن آن بسته به نظر متخصص متفاوت است.
عوارض عصب کشی دندان
یکی از شایع ترین عوارض ها عصب کشی شکستگی دندان است. زیرا دندان بر اثر پوسیدگی و یا عفونت ها ضعیف شده و پزشک باید با دقت بالایی این کار را انجام دهد.
نکاتی که باید بعد از عصب کشی دندان به آنها توجه داشت عبارتند از:
- درد مختصر بعد از عصب کشی معمولا با مصرف دارو های تجویز شده پزشک از بین میرود.
- اگر درد با مصرف دارو ها و مسکن ها برطرف نشد پزشک خود را از این موضوع با خبر سازید.
- احساس بزرگ و بالا بودن دندان عصب کشی شده نسبت به دیگر دندان های در چند روز اولیه پس از عمل طبیعی است.
- اگر این احساس بعد از چند روز بر طرف نشد به پزشک خود جهت رفع این مشکل مراجعه کنید.
سوالات رایج در مورد روت کانال دندان
در ادامه به بررسی چند سوال رایج درباره عصب کشی دندان میپردازیم؛
1.آیا پس از مشاهده ی دندان پوسیده و تجویز پزشک متخصص به عصب کشی باید نگران بود؟
اگر دندانپزشک یا متخصص داخلی شما این روش را برای درمان دندان آسیب دیده یا بیمار تجویز کند نیازی به نگرانی نیست. هر ساله میلیون ها نفر دندان خور را با این روش درمان و ترمیم کرده و دوباره صاحب دندانی مقاوم و بدون درد میشوند.
2.آیا عصب کشی دردناک است؟
اصطلاح رایج عصب کشی که ترکیبی از واژه های عصب، کشیدن و کشتن است، استرس و ترس این درمان را چند برابر میکند. در حالی که اصطلاح صحیح آن روت کانال تراپی (RCT) یا اندو (Endo) است.
درد موجود پس از عصب کشی امری کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. معمولا دندان پزشکان داروهایی را تجویز میکنند که در صورت بروز درد و استفاده از آن ها مشکل به کلی حل میشود. معمولا دندانپزشک در هنگام درمان از مسکن هایی استفاده میکند که باعث بی حسی و کاهش درد میشود.
3.درمان عصب کشی در چند جلسه انجام می شود؟
درمان عصب دندان شما بستگی به تعداد کانال، نوع درمان و پیشروی بیماری بین یک تا دو جلسه متغییر است.
4.چه زمانی دندان هایمان به عصب کشی نیاز دارند؟
علائمی وجود دارد که نشان میدهد شما ممکن است به عصب کشی دندان و ریشه آن نیاز داشته باشید:
- درد شدید هنگام جویدن یا گاز گرفتن
- جوش های لثه
- دندان خرد شده یا ترک خورده
- حساسیت دندان به خوراکی های بسیار گرم یا سرد
- لثه های متورم و تیرگی لثه ها
اگر دندانی دارید که درد در آن در هنگام دراز کشیدن به اوج خود میرسد، نشان از آن است که پوسیدگی و عفونت پیشرفت زیادی کرده و تمام عصب، ریشه و پالپ را درگیر کرده است. در صورتی که چنین علائمی دارید باید هرچه سریع تر برای درمان به دندانپزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
پوسیدگی و عفونت دهان و دندان شایع ترین بیماری در بین مردم جهان است. به گونهای که به طور میانگین از هر 10 نفر 5 نفر یا به عبارتی دیگر نیمی از مردم جهان به آن مبتلا شده و از پوسیدگی دندان رنج میبرند.
از جمله درمان های دندان های پوسیده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرکردن دندان
- روکش
- عصب کشی (روت کانال)
عصب کشی دندان یا Root canal treatment یک روش برای ترمیم و نجات دندان های پوسیده است. این درمان زمانی انجام می شود که مینای دندان بر اثر پوسیدگی کاملا از بین رفته باشد و عفونت ها به ریشه و عصب دندان رسیده است.
عصب کشی دندان به نسبت از هزینه بالایی دارد. اما این امر در برابر تاثیر مثبت عصب کشی در سلامت دهان و دندان و از بین بردن درد کاملا ارزنده است. مانند هر بیماری دهان و دندان، رعایت نکات بهداشتی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای پیشگیری از پوسیدگی و آسیب دندان ضروری است. اما در صورتی که به هر دلیل احساس درد داشتید، برای جلوگیری از آسیب ریشه ها و نیاز به عصب کشی باید سریعا به دندانپزشک مراجه کنید.