همه چیز درباره آبسه دندان

آبسه دندان کیسه ای حاوی عفونت های دندانی است که می تواند در داخل دندان ها، لثه ها یا حتی استخوان فک تشکیل شود. آبسه دندان ناشی از عفونت باکتریایی است. آبسه دندان در  اغلب موارد دردناک هم است. با توجه به این که آبسه ها به خودی خود از بین نمی روند و گاهی اوقات می توانند در قسمت های دیگر بدن پخش شوند، مراجعه به پزشک دهان و دندان در اسرع وقت ضروری است.

انواع آبسه دندان

آبسه تجمع عفونت در یک موضع خاص است. با توجه به منشا عفونت سه نوع آبسه دندان وجود دارد:

آبسه لثه: این نوع آبسه فقط در بافت لثه ایجاد می شود.

آبسه پریودنتال: آبسه پریودنتال از لثه نزدیک به ریشه دندان شروع می شود و می تواند روی استخوان های حمایت کننده دندان نیز تاثیرگذار باشد.

آبسه پری اپیکال: این نوع آبسه در اغلب موارد به علت پوسیدگی و یا شکستگی در دندان به وجود می آید که می تواند بافت های اطراف را نیز درگیر کند.

علائم آبسه دندان

علائم آبسه در دندان یا لثه می تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس درد شدید در دندان یا لثه آسیب دیده که ممکن است به صورت ناگهانی ظاهر شود و به تدریج شدید تر شود.
• دردی که در گوش، فک و گردن پخش می شود.
• صورت دچار قرمزی و تورم می شود.
• هنگام خوردن غذای گرم و یا نوشیدنی سرد، درد و نارحتی در دندان ایجاد می شود.
• دهان بوی بد می دهد و یا طعم ناخوشایند در دهان احساس می شود.

در موارد شدیدتر، باز کردن دهان و بلع یا نفس کشیدن با سختی همراه می شود.

چه عواملی باعث ایجاد آبسه های دندانی می شود

دهان پر از باکتری هایی است که روی دندان‌ها یک لایه چسبنده به نام پلاک تشکیل می دهند. اگر دندان های خود را تمیز نگه ندارید، اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها در پلاک می توانند به دندان و لثه آسیب برساند و منجر به پوسیدگی دندان یا بیماری لثه شوند. موارد زیر می تواند احتمال ابتلا به آبسه دندان را افزایش دهد:

• عدم رعایت کردن بهداشت دهان و دندان
• عدم استفاده از نخ دندان و مسواک
• مصرف زیاد مواد غذایی و نوشیدنی های قندی یا نشاسته ای
• آسیب یا جراحی قبلی به دندان یا لثه
• سیستم ایمنی ضعیف

درمان آبسه دندان

آبسه ها با از بین بردن منبع عفونت و تخلیه چرک درمان می شوند. بسته به محل آبسه و میزان شدت عفونت، درمان های احتمالی شامل موارد زیر است:

• درمان ریشه کانال

روشی برای برداشتن آبسه از ریشه دندان، قبل از پر کردن دندان مورد نظر است.

• کشیدن دندان

در مواردی که درمان ریشه کانال امکان پذیر نیست از این روش استفاده می شود.

• تخلیه آبسه

برش کوچکی در لثه ایجاد می شود تا آبسه تخلیه شود. این روش معمولا یک راه حل موقت است.

هنگام انجام روش های فوق از بی حسی موضعی برای کاهش درد بیمار استفاده می شود. اما در صورتی که نیاز به درمان های جدی تر باشد ممکن است بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد. آنتی بیوتیک ها به طور معمول برای درمان آبسه ها تجویز نمی شوند. اما در صورت شیوع عفونت ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

درمان خانگی آبسه دندان

هنگامی که باکتری ها به مرکز دندان برسند و دندان آلوده شود، چرک در دندان جمع می شود. چرک در دندان متورم شده و منجر به درد دندان می شود. در صورت عدم درمان، عفونت می تواند به لثه ها و استخوان های دهان گسترش یابد. آبسه دندان باید توسط دندانپزشک معالجه شود، اما برخی از روش های خانگی می توانند درد ناشی از عفونت را تسکین دهند. این روش ها  را می توان همراه با درمان های تجویز شده استفاده کرد.

• شستن دهان با آب نمک

شستشو دهان با آب نمک گزینه ای آسان و مقرون به صرفه برای تسکین موقتی آبسه محسوب می شود. همچنین می تواند باعث بهبود زخم و لثه های سالم شود. نصف قاشق چایخوری نمک را با نصف فنجان آب گرم مخلوط کنید. دهان خود را با آب نمک بشویید. سعی کنید حداقل دو دقیقه آن را غرغره کنید و سپس آب را بیرون بریزید. این کار را روزانه سه بار تکرار کنید.

• جوش شیرین

جوش شیرین یکی دیگر از گزینه های مقرون به صرفه و ساده برای درمان آبسه است. جوش شیرین برای از بین بردن پلاک در دهان بسیار عالی است. همچنین دارای خواص ضد باکتریایی است. نصف قاشق غذاخوری جوش شیرین را با نصف فنجان آب و یک مشت نمک مخلوط کنید. دهان خود را به مدت پنج دقیقه با آن شستشو دهید و سپس بیرون بزنید. می توانید این کار را تا دو بار در روز تکرار کنید.

• کمپرس سرد

کمپرس سرد به کاهش درد و تورم کمک می کند. قالب های یخ را در یک حوله خشک قرار دهید. کمپرس سرد را روی صورت خود در نزدیکی  دندان آبسه شده نگه دارید. هر 15 دقیقه یک بار این کار را تکرار کنید.

تسکین درد ناشی از آبسه دندان

همان طور که قبلا اشاره کردیم بهترین راه درمان آبسه دندان مراجعه به پزشک است. اما تا زمان مراجعه به پزشک  مسکن ها می توانند به شما در کنترل درد کمک کنند. در صورتی که به دلایل پزشکی ممنوعیت مصرف مسکن ندارید می توانید از ایبوپروفن استفاده کنید.

استفاده از مسکن در کودکان باید تنها با تجویز پزشک باشد و آسپرین نباید به کودکان زیر 16 سال داده شود. همچنین برای تسکین درد از خوردن غذای گرم و سرد خودداری کنید. در صورت امکان از غذاهای خنک و نرم استفاده کنید. از یک مسواک نرم استفاده کنید و به طور موقت از نخ دندان در اطراف دندان نزدیک به آبسه استفاده نکنید.

این اقدامات می توانند به شما کمک کنند تا علائم شما به طور موقت تسکین یابد. اما نباید مراجعه به دندان پزشک را به تأخیر بیندازید. آبسه دندان می تواند بیماری های جدی و حتی مرگ را در پی داشته باشد.

جلوگیری از ایجاد آبسه های دندانی

با سالم نگه داشتن دندان و لثه می توانید خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. برای این منظور:

• حداقل یک بار در روز از نخ دندان یا براش بین دندانی استفاده کنید تا بین دندان ها و فضای بین لثه تمیز شود.
• دندان های خود را دو بار در روز با خمیر دندان دارای فلوراید مسواک بزنید. (هر بار حداقل 2 دقیقه)
• از دهان شویه ها استفاده کنید.
• مصرف غذاها و نوشیدنی های قندی و نشاسته ای را متوقف کنید. (خصوصاً بین وعده های غذایی یا کمی قبل از خواب)
• مرتباً به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

جمع بندی

آبسه های دندان در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شوند. سه نوع آبسه دندان وجود دارد: لثه، پریودنتال و پریاپیکال. علائم آبسه های دندان شامل درد، طعم بد دهان و تب است. درمان آبسه با توجه به محل آبسه و میزان شدت عفونت می تواند متفاوت باشد. برای به کاهش درد، بهتر است از خوردن مواد غذایی سرد و گرم اجتناب شود. با توجه به این که عدم درمان آبسه می تواند عوارض جبران ناپذیری را در پی داشته باشد، مراجعه سریع به پزشک متخصص دهان و دندان ضروری است.