بروکسیسم یا دندان قروچه به وضعیتی گفته می شود که فرد تحت شرایط خاصی، از جمله استرس یا عصبانیت، یا ناخوداگاه در هنگام خواب، دندان هایش را روی هم می فشارد. بروکسیسم در کودکان و بزرگسالان رایج است و رخ دادن آن ربطی به سن و سال یا سابقه بیماری خاصی ندارد. با این حال، دندان قروچه در خواب را یک اختلال حرکتی مرتبط با خواب میدانند. چرا که افرادی که به طور مکرر در خواب دندان هایشان را روی هم می فشارند به احتمال زیاد به سایر اختلالات خواب از جمله خرناس کشیدن یا تنگی نفس نیز مبتلا میشوند.
بنابراین بسیار مهم است که بدانیم بروکسیسم چیست، چه علائمی دارد و چطور می توان دندان قروچه را درمان کرد.
شما ممکن است متوجه این بیماری در خود یا فرزندتان نشوید. بخصوص اگر کودکتان در خواب دچار این مشکل شده باشد. دانستن نشانه ها و علائم بروکسیسم به فرد و اطرافیانش کمک میکند زودتر نسبت به درمان آن اقدام کنند. برخی نشانه های دندان قروچه به شرح زیر هستند:
فشردن دندان ها روی هم به مرور زمان به ماهیچه های فک آسیب می رساند.
پزشکان هنوز دلیل قطعی برای بوجود آمدن بروکسیسم معرفی نکرده اند. اما اغلب معتقدند بروکسیسم به ژنتیک، روانشناسی و شرایط بدنی فرد بستگی دارد. به طور کلی این بیماری به دو دسته تقسیم میشود که هر کدام میتوانند علل مخصوص به خودشان را داشته باشند:
در میان عللی که گفته شد در اغلب مواقع این بیماری با استرس رابطه مستقیمی با هم دارند. چه در خواب چه بیداری ، استرس از اصلی ترین علل دندان قروچه است. اما فاکتورهای دیگری نظیر سن و سال ، نوع شخصیت ، یا داروهایی که فرد مصرف می کند نیز گاهی می تواند به روی بروز چنین اختلالی تاثیرگذار باشند.
هر یک از علائمی که به عنوان نشانه های این بیماری لیست شدند، به مرور زمان ممکن است به یک مشکل جدی تبدیل شوند. از جمله اصلی ترین مشکلاتی که این بیماری بوجود میآورد آسیب به فک و دندان ها است. شکستن دندان ها، پوسیدگی و ساییدگی دندان ها همگی از عوارض دیگری هستند که باید آن ها را جدی گرفت.
این بیماری در اغلب مواقع در خواب رخ میدهد که موجب میشود فرد متوجه آن نشده یا دیرتر متوجه شود. هرچند اطرافیان فرد خیلی زودتر میتوانند دندان قروچه وی در خواب را متوجه شوند. بخصوص والدین می توانند صدای دندون قروچه کودکان در خواب را متوجه شده و نسبت به درمان آن اقدام کنند. اما اگر مطمئن نیستید دچار این مشکل هستید یا خیر به دندانپزشک مراجعه کنید و از او بخواهید سلامت دندان هایتان را بررسی کند. دندان قروچه علائم شدیدی روی دندان به جای میگذارد که دندانپزشک به راحتی متوجه آن خواهد شد.
برای درمان دندان قروچه در خواب در اغلب مواقع گارد دهان برای فرد تجویز می شود تا هنگام خواب آن را بروی فک خود قرار دهد تا از تکان خوردن مکرر در خواب و ساییده شدن دندان ها جلوگیری کند.
اما اگر علت بیماری استرس باشد، از پزشکتان بخواهید راهکار هایی برای کاهش استرس به شما ارائه دهد. نزد یک مشاور بروید و برنامه های ورزشی مختلف را دنبال کنید تا بتوانید به آرامشی که میخواهید دست یابید.
اگر اختلال در خواب علت بیماری بود، درمان این اختلال در خواب میتواند به درمان دندان قروچه نیز کمک کند. برای درمان بیخوابی و اختلالات مختلف هنگام خواب نیز به یک تراپیست مراجعه کنید. او می تواند شما را به خوبی راهنمایی کند که چه کارهایی انجام دهید تا خواب بهتری داشته باشید.
اگر نمی دانید در خواب دندان خود را روی هم می فشارید یا خیر به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان هایتان را بررسی کند.
دندان قروچه در کودکان را باید جدی بگیرید. چرا که در برخی مواقع این مساله ممکن است از علائم اولیه اوتیسم در کودکان باشد. کودکی که به اختلال اوتیسم مبتلا است مرتبا حرکاتی نظیر جویدن را تکرار می کند. بنابراین مهم است که به این تکرارها دقت کنید تا بتوانید سریع تر نسبت به درمان های لازم در کودکان اقدام کنید.
اما از سوی دیگر، علت این بیماری در کودکان در خواب نیز ممکن است استرس، ترس، یا بدخوابی باشد. برای رفع آن، استرس را از کودکتان دور کنید. بخشی از این استرس به شرایط خانه و خانواده بستگی دارد. سعی کنید از ایجاد وحشت و استرس در خانه جلوگیری کنید تا کودکتان در اثر قرار گرفتن در چنین جوی دچار بروکسیسم نشود.
استفاده از گاردهای مخصوص محافظت از دندان می تواند به کودکان کمک کند تا از آسیب رساندن به دندان هایشان در اثر دندان قروچه جلوگیری کنند.
جمع بندی
دندان قروچه یا بروکسیسم بسیار ناخوشایند است. چه فردی که به این اختلال مبتلا است چه اطرافیانش از این موضوع رنج میکشند. بخصوص که در طولانی مدت آسیب های جدی به دندان یا فک فرد خواهد گذاشت. بنابراین بهتر است علائم آن را بشناسید و بدانید چه چیزهایی آن را تشدید کرده و چه کارهایی میتواند به کاهش و درمان آن کمک کند. هر چه زودتر نسبت به کاهش این اختلال اقدام کنید، زودتر متوجه مشکلات دیگری که ممکن است منجر به این اختلال شوند پی خواهید برد و در نهایت آن ها را رفع کرده و زندگی سالم تری را پیش خواهید گرفت.