شناخت کامل انواع سیم ارتودنسی در براکت

ارتودنسی به منظور منظم کردن دندان­ ها و فک­ های نامنظم و نامرتب انجام می ­شود. براکت اصلی‌ترین ابزار در ارتودنسی است که با گذر زمان، دندان‌ها را به جای صحیح خود حرکت می‌دهد. در براکت ارتودنسی از انواع مختلف سیم استفاده می‌شود. هر یک از انواع سیم ارتودنسی دارای ویژگی ­های منحصر به فرد خود هستند و دندانپزشک مربوطه بسته به نیاز و شرایط دندان­ ها، سیم ارتودنسی را انتخاب می­ کند.

در این مقاله قصد داریم با معرفی سیم ارتودنسی و عملکرد آن، شما را با انواع سیم در براکت ارتودنسی بیشتر آشنا کنیم.

سیم ارتودنسی چیست

سیم ارتودنسی یکی از مهم ­ترین و اصلی­ ترین اجزاء ارتودنسی محسوب می­ شود. سیمی که در براکت ارتودنسی استفاده می­ شود، آرچ وایر (Archwire) نام دارد. این سیم حالت قوس مانندی دارد و روی براکت­ های ارتودنسی دندان­ ها نصب می­ شود.

وظیفه سیم و براکت ارتودنسی منظم و یک دست کردن دندان ­ها در یک بازه زمانی مشخص است. از مهم ­ترین ویژگی­ های انواع سیم ارتودنسی می ­توان به محکم و انعطاف­ پذیر بودن سیم اشاره کرد.

محکم یا منعطف بودن سیم­ های اتصالی روی براکت­ های ارتودنسی و دندان­ ها براساس تشخیص دندانپزشک تنظیم می ­شود. با استفاده از روش درمان ارتودنسی دندان، ناهنجاری­ های فکی و دندانی از بین می ­رود.

بررسی انواع سیم در براکت ارتودنسی از لحاظ جنس

علاقه بر انواع روش ارتودنسی سیم­ ها نیز در ارتودنسی متفاوت هستند. ارتودنسی دندان دارای چندین مرحله درمانی است. هر یک از انواع سیم در براکت ارتودنسی در هر مرحله خاص، کاربرد دارند. انتخاب نوع سیم ارتودنسی بنا به تشخیص دندانپزشک انجام می ­شود.

در ادامه انواع سیم ارتودنسی را بررسی می­ کنیم.

سیم ارتودنسی ساخته شده از فلزات گران بها

از آلیاژهایی مانند طلا، نقره، پلاتین و ایریدیوم به عنوان فلزات گران بها در ساخت انواع سیم ارتودنسی استفاده می­ شود. از مزیت­ های بارز این فلزات می ­توان به مقاومت بالای آن­ ها در مقابل خوردگی و پوسیدگی، انعطاف پذیری بالا و جوش خوردگی آسان آن­ها اشاره کرد.

از معایب این فلزات نیز می ­توان به گران­ قیمت بودن آن­ها اشاره داشت. ترکیب آلیاژ در انواع سیم در براکت ارتودنسی در فلزات گران بها مانند طلا 55 تا 65 درصد، پلاتین 5 تا 10 درصد، پالادیوم 5 تا 10 درصد، مس 11 تا 18 درصد و نیکل 1 تا 2 درصد است.

نقطه جوش در این فلزات بالا است و همچنین مقاومت بسیار بالایی دارد. به همین دلیل با گذشت زمان سیم از نقطه ه­ای که جوش خورده است، شکسته نمی­ شود.

سیم ارتودنسی استیل

استیل دارای کارایی و ویژگی­ هایی شبیه به فلزات گران بها است و می ­تواند جایگزین خوبی برای این فلزات باشد. با این تفاوت که استیل قیمت کمتری نسبت به فلزات گران بها دارد.

بنابراین در ساخت انواع سیم ارتودنسی می ­توان از فلز استیل استفاده کرد. سیم ارتودنسی استیل انعطاف پذیری خوبی دارد و در برابر جوش نیز مقاومت بالایی دارد.

به طور معمول روی سیم ارتودنسی استیل، لایه­ های از آلیاژ کروم کشیده می ­شود. این آلیاژ تماس فلز استیل با اکسیژن را به صفر می ­رساند. در نتیجه فلز استیل در برابر خوردگی و پوسیدگی در امان خواهد بود.

سیم ارتودنسی استیل چند رشته ­ای

سیم ارتودنسی استیل چند رشته ­ای از چند سیم استیل به هم بافته شده تشکیل شده است. این نوع سیم ارتودنسی تقریباً تمامی خواص سیم ارتودنسی استیل را دارد. با این تفاوت که به دلیل تابیدن شدن چندین رشته سیمی، از خاصیت ارتجاعی بالاتری برخوردار است.

سفتی این نوع سیم به حدی پایین است که به هنگام تحرک دهان و جویدن و غذا خوردن، به راحتی می­ تواند تغییر شکل دهد. سیم ارتودنسی چند رشته­ ای معمولاً برای مراحل اولیه درمان ارتودنسی مناسب است. در مقابل خوردگی و پوسیدگی مقاومت بالایی دارد. همچنین به هنگام جوش، از سهولت کافی برخوردار است.

سیم ارتودنسی کبالت – کروم

سیم ارتودنسی کبالت – کروم بر پایه 40 درصد کبالت، 20 درصد کروم و ترکیباتی دیگر از آهن و نیکل است. از ویژگی­ های این نوع سیم ارتودنسی می­ توان از مقاوم بودن آن در برابر خوردگی و سهولت آن در جوش زدن یاد کرد.

مزیتی که سیم ارتودنسی کبالت – کروم نسبت به انواع سیم در براکت ارتودنسی دارد، قابل دسترس بودن آن است. خاصیت شکل­ پذیری در این نوع سیم باعث شده است، متخصص ارتودنسی به راحتی بتواند در مراحل مختلف از آن استفاده مفیدی داشته­ باشد.

پس از شکل دادن سیم ارتودنسی کبالت – کروم، می­ توان آن را به کمک حرارت محکم و سفت کرد.

سیم ارتودنسی نیکل – تیتانیوم

پس از کشف آلیاژهای نیکل و تیتانیوم، پیشرفت زیادی در ساخت سیم های ارتودنسی شکل گرفته است. ترکیبات آلیاژی در این فلزات 50 درصد نیکل و 50 درصد تیتانیوم است. نیکل و تیتانیوم علاوه بر داشتن خواص انعطاف پذیری، مقاومت در مقابل خوردگی و سهولت در جوش، دارای مزیتی بازر نسبت به دیگر فلزات است. آلیاژ نیکل – تیتانیوم دارای خاصیت فنری است. خاصیت فنری این آلیاژها این امکان را فراهم می­ کند که انواع سیم در براکت ارتودنسی، پس از شکل­ پذیری به فرم اولیه خود بازگردد. به همین دلیل، شکسته شدن سیم ارتودنسی به حداقل ممکن می ­رسد. در این نوع سیم ارتودنسی، کار درمان ارتودنسی راحت ­تر و سالم ­تر خواهد بود.

انواع سیم در براکت ارتودنسی از لحاظ شکل

از لحاظ فرم و شکل سیم­ های ارتودنسی انواع مختلفی دارند. در ادامه انواع سیم ارتودنسی را از لحاظ شکل بررسی می­کنیم.

سیم ارتودنسی دایره­ای

این نوع سیم به شکل دایره­ای است و در مراحل اولیه درمان ارتودنسی از آن استفاده می­ شود. به وسیله سیم ارتودنسی دایره­ای پوشش یکنواختی روی دندان ­ها ایجاد می ­شود. انواع سیم در براکت ارتودنسی دایره­ای دارای اصطکاک کمتری است ولی به خوبی نمی ­تواند فشار کافی روی دندان ایجاد کند و روی دندان کنترل استانداری داشته­ باشد.

سیم ارتودنسی مربعی

انواع سیم ارتودنسی با سطح مقطع مربعی شکل، به خوبی می­ توانند فشار کافی روی دندان ایجاد کنند. در نتیجه کنترل و نگهداری دندان به وسیله این نوع سیم ارتودنسی بسیار خوب و مناسب است.

به دلیل عملکرد بهتری که این نوع سیم ارتودنسی در مقابل لغزش دارد، می ­تواند جایگزین خوبی برای انواع سیم ارتودنسی دایره­ای شکل باشد.

سیم ارتودنسی مستطیلی

انواع سیم ارتودنسی مستطیلی دارای سطح مقطع مستطیلی شکل هستند. این نوع سیم عملکرد بسیار خوبی نسبت به سیم­ های دایره­ ای و مربعی شکل دارند.

کنترل و فشار استانداردی که این نوع سیم روی دندان ایجاد می­ کند، کاربرد سیم ارتودنسی متسطیلی را بیشتر کرده است. از این رو، از این نوع سیم بیشتر برای مراحل پایانی درمان ارتودنسی استفاده می­ شود.

استفاده از سیم ارتودنسی مستطیلی به مهارت و تخصص بالای دندانپزشک نیازمند است.

شماره سیم ارتودنسی

شماره سیم ارتودنسی دندان ، ضخامت سیم را تعیین می ­کند. انواع سیم ارتودنسی دارای شماره­ ها و ضخامت­ های متفاوتی هستند. از انواع ضخامت سیم ­های ارتودنسی می­ توان به شماره­ های 12، 14، 16، 18 و 20 اشاره کرد.

در بین این شماره­ ها، سیم­ هایی که دارای رقم پایینی هستند دارای ضخامت کمتر و انعطاف پذیری بالایی هستند. سیم­ هایی با رقم­ های بالا، دارای ضخامت بیشتر و انعطاف­ پذیری کم هستند. به طور متداول در مراحل اولیه درمان از سیم­ هایی با ضخامت کمتر و در مراحل پایانی درمان ارتودنسی از سیم ­هایی با ضخامت بیشتر استفاده می­ شود.