ارتودنسی یکی از روشهای منظم کردن دندانها، رفع ناهنجاریها و تغییر موقعیتهای غیرعادی فک و دندانها است. ساختار بدن کودکان نسبتا ظریف است، بههمین دلیل احتیاج به مراقبت دارند. یکی از مهمترین بخشهای بدن کودکان دندانهای آنها است. همه افراد در کودکی دندان شیری دارند و تا سن خاصی از آنها استفاده میکنند. باید بدانید نحوه مراقبت از دندانهای شیری تاثیر زیادی در سلامت و رشد دندانهای دائمی دارد. در مواقعی که هماهنگی در دندانهای کودک وجود نداشته باشد، دندانپزشک او را به یک متخصص ارتودنسی ارجاع خواهد داد. با این مقدمه در ادامه مطلب به ارتودنسی دندان کودکان میپردازیم. پس برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع تا انتها همراه ما باشید.
چطور تشخیص دهیم که کودکمان نیاز به ارتودنسی دارد؟
به مجموعه اقداماتی که برای پیشگیری از نامنظمی دندانها و درمان مشکلات مرتبط با فک در کودکی انجام میشود، ارتودنسی کودکان میگویند. اگر در درمان دندانهای کودکتان تاخیر ایجاد کنید در آینده هزینههای بیشتری را باید برای رفع این مشکل بپردازید.
اگر ناهماهنگی در حالت فک یا دندانهای فرزندتان مشاهده میکنید، باید حتما به یک متخصص مراجعه کنید. معمولا علائم زیر ارتودنسی در کودکی را الزامی میکنند:
- دندانهای کج یا شلوغ: دندانهای برخی کودکان کج رشد میکند یا تعداد آنها بیش از اندازه طبیعی است. ارتودنسی در این مواقع از تشدید مشکل جلوگیری میکند.
- مشکل در صحبت کردن: وجود ایراد در فک یا دندانهای خراب میتواند تلفظ برخی کلمات را برای کودکتان سخت کند.
- تنفس دهانی: اگر فرزندتان نمیتواند بهراحتی از طریق بینی نفس بکشد و تنفس دهانی دارد، باید حتما به یک دندانپزشک مراجعه کنید. تنفس دهانی میتواند به ساختار فک آسیب برساند و در لثهها التهاب ایجاد کند. این مشکل را در پزشکی با نام التهاب لثه یا ژنژیویت میشناسند. همچنین این نوع تنفس مشکل اپن بایت را در دهان ایجاد میکند و دندانهای بالا و پایین با هم تماس مناسبی نخواهند داشت.
- مکیدن انگشت: اگر کودکتان انگشت خود را با بیش از 4 سال سن همچنان میمکد یا از شیشه شیر استفاده میکند، ممکن است در رویش دندانهای او مشکلاتی وجود داشته باشد. در بعضی مواقع کودکان این کار را انجام میدهند تا بهعلت مشکلاتی مثل دندانهای شلوغ یا بیرونزده اذیت نشوند.
- افتادن زودتر از موعد دندان شیری: دندانهای شیری کودک معمولا از سن 6 یا 7 سالگی شروع به افتادن میکنند. معمولا افتادن زودتر از موعد دندان شیری یا نیفتادن آن عادی نیست.
- فک کج: اگر در دندانها یا فک (فک متمایل به راست یا چپ) کودکتان ناهماهنگی مشاهده میکنید، باید به یک دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین در مواقعی که کودک برای جویدن غذا با مشکل مواجه است باید دندانهایش مورد بررسی قرار بگیرد.
با مشاهده چنین علائمی بهتر است تا متخصص ارتودنسی کودکان مراجعه کنید تا روند درمان سریعتر آغاز شود.
بهترین زمان برای ارتودنسی کودکان
یکی از سوالات رایج کاربران این است که بهترین سن برای ارتودنسی کودکان چه زمانی است. معمولا دندانپزشکان سن 10 تا 14 سالگی را برای ارتودنسی دندان کودکان توصیه میکنند. دلایل آن به شرح زیر هستند:
- پس از ارتودنسی لازم است تا شخص مراقبتهای ویژهای را برای دندانهایش انجام دهد. در این بازه سنی کودکان مراقبتهای بعد از ارتودنسی را بهتر میتوانند رعایت کنند.
- معمولا کودکان همه دندانهای شیری خود را در این بازه سنی از دست دادهاند. ارتودنسی و اصلاح ایرادهای فک باید برای دندانهای دائمی شخص انجام شود. لازم به ذکر است که اگر کودک سنی بین 10 تا 14 سال دارد و همه دندانهایش شیری او نیفتاده است، متخصص این کار را بهطور دستی برای درمان او انجام خواهد داد.
توجه داشته باشید که سن مناسب برای شروع درمان بستگی به نظر دندانپزشک دارد. در بعضی مواقع لازم است تا درمان را از سن 6 تا 8 سالگی شروع کنید. در این بازه معمولا از بریس (سیمکشی ارتودنسی) استفاده نمیکنند و معمولا از فضا نگهدارها و وسیعکنندههای کام بهره میبرند.
فواید ارتودنسی کودکان
اگر ارتودنسی بهموقع انجام شود، میتواند از بروز بسیاری از مشکلات مرتبط با دهان و دندان جلوگیری کند و تاثیری فوقالعاده بر زیبایی صورت بگذارد. از جمله سایر فواید آن باید موارد زیر را نام ببریم:
ایجاد فضای مناسب برای رویش دندان
با تشخیص و درمان بهموقع فک شخص فضای بیشتری را برای رویش دندانهای دائمی کودک خواهد داشت. با مرتب کردن دندانها ظاهر کلی صورت متقارنتر و زیباتر میشود. همچنین فک متقارن و دندانهای سالم جویدن غذا را برای شخص آسانتر میکند.
رفع مشکلات گفتاری
وجود فاصله بین فک بالا و پایین میتوانید صدایی مشابه با سوت را در زمان تلفظ برخی حروف ایجاد کند. با ارتودنسی کودکان قدرت تکلم آنها بهبود مییابد.
افزایش اعتماد بهنفس
داشتن لبخندی زیبا میتواند به زیبایی شخص جلوه بیشتری ببخشد. متاسفانه برخی از کودکان دارای دندانهای نامنظم، بهدلیل تمسخر توسط هم سنوسالان اعتماد بهنفس کمی دارند. با درمان این مشکل فرزند شما در ارتباط با دیگران و صحبت در جمع اعتماد بهنفس بیشتری خواهد داشت.
کاهش هزینه درمان
در سنهای بالاتر درمان با ارتودنسی زمان بیشتری میبرد و سختتر انجام میشود. بههمین علت شخص باید هزینه بیشتری را برای آن بپردازد. بنابراین بهتر است سریعتر برای ارتودنسی دندان کودکان خود اقدام کنید.
انواع ارتودنسی کودکان
ارتودنتیست بریسهای مختلفی را برای درمان نامنظمی دندانهای کودک میتواند پیشنهاد دهد که براساس آن انواع ارتودنسی کودکان شامل موارد زیر هستند:
- ارتودنسی سرامیکی
- ارتودنسی نامرئی
- ارتودنسی پشت دندانی یا لینگوال
- ارتودنسی فلزی
- ریتینر یا پلاک نگهدارنده
مراقبت و نگهداری از ارتودنسی کودکان
معمولا ارتودنسی دندان کودکان حدود 1 تا 3 سال طول میکشد. این مدت زمان بستگی به شدت ناهماهنگی دندانها و کجی فک دارد. مواد غذایی که کودک مصرف میکند میتواند بهسرعت به سیمها بچسبد. بنابراین باید در حفظ تمیزی دندانها مراقبتهای ویژهای انجام دهد.
پس از خوردن هر وعده غذایی یا خوراکی شستن دندانها و استفاده از نخ دندان ضروری است. برای جلوگیری از پوسیدگی، دندانپزشک باید دندانها را بهطور مرتب معاینه کند.
در طول دوره درمان بهتر است کودکان از خوردن مواد غذایی مثل ذرت بو داده، آب نبات، یخ، آجیل و آدامس خودد داری کنند. همچنین تا حد ممکن باید مصرف نوشیدنیهای شیرین را تا مدتی فراموش کنند.
تفاوت ارتودنسی کودکان و بزرگسالان در چیست؟
سلامت دهان و دندان کودک نقش بسیار مهمی دارد زیرا همواره در حال رشد هستند، بههمین علت ممکن است در دندانها و فک آنها مشکلاتی ایجاد شود. مشکلات مرتبط با فک و دندان معمولا یا منشاء ژنتیکی دارند یا به علت عادتهای غلط کودک مثل مکیدن انگشت بهوجود میآیند.
اگر علائمی مثل دندانهای کج و نامرتب یا فک نامتقارن را در فرزندتان مشاهده کردید، بهتر است هر چه سریعتر به یک دندانپزشک مراجعه کنید. با درمان بهموقع دندانها از پوسیدگی آنها جلوگیری خواهید کرد، همچنین دوره درمان در کودکی کوتاهتر خواهد بود.
ارتودنسی در بزرگسالی تفاوتهایی با ارتودنسی در کودکان دارد. برای این کار در سن بزرگسالی باید لثههای سالمی داشته باشید. همچنین مشکلات مرتبط با فک بهراحتی قابل حل نیستند و ممکن است از جراحی استفاده شود. از طرفی برای رسیدن به نتیجه مطلوب ارتودنسی در سن بزرگسالی باید زمان بیشتری صرف شود.
سخن نهایی
سلامت دندانها نقش مهمی در نحوه زندگی ما و انجام کارهایی مانند خوردن و آشامیدن دارد. از طرفی روی زیبایی ظاهر بسیاری از ما و اعتماد بهنفسمان تاثیر میگذارد. بههمین علت باید از همان ابتدا توجه خاصی به وضعیت دندانهای کودک خود کرده و در صورت نیاز، برای درمان آن اقدام کنید.
در این مطلب به بررسی ارتودنسی دندان کودکان پرداختیم. در زمان مشاهده علائمی مثل فک متمایل به راست یا چپ، دندانهای زیاد و نامرتب و تنفس دهانی حتما به دندانپزشک کودکان متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. پزشک درمانهای لازم را با توجه به سن کودک شما انجام خواهد داد.