هر آنچه درباره درد لثه، عوامل علل و درمان آن باید بدانید

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مشکلات و دردهای دندان به اندازه کافی طاقت فرسا هستند چه برسد به اینکه درد لثه نیز به آن اضافه شود. هرچند در تمامی شرایط این درد به وجود نمی‌آید و درد لثه به خودی خود ممکن است علائم مشکل دیگری باشد که گاهی اصلا ربطی به دندان‌ها و بهداشت دهان ندارد. با ما همراه باشید تا بیشتر با علل درد لثه و راه های درمان آن آشنا شوید.

درد لثه چیست؟

گاهی ممکن است حین غذا خوردن، نوشیدن آب یا حتی مسواک زدن دردی را در لثه احساس کنید که در برخی مواقع این درد با خونریزی نیز همراه می‌شود. ممکن است تصور کنید این خونریزی به علت عدم مسواک زدن صحیح باشد اما اگر ادامه دار بود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ باید آن را جدی‌تر بگیرید. این درد به علل مختلفی خودش را بروز می‌دهد که در ادامه به مهم‌ترین‌های آن اشاره می‌کنیم. هرچند درمان درد لثه گاهی به سادگی یک‌بار شستشوی دهان با آب و نمک است اما نباید از کنار این درد به این سادگی بگذرید و در صورت طولانی شدن آن حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا نظر قطعی درباره علل درد لثه را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدام کند.

علل به وجود آمدن درد لثه

برخی از شایع‌ترین علل درد لثه شامل موارد زیر می‌شود:

بیماری لثه (ژیژنویت)

اگر لثه شما قرمز و متورم است و خونریزی خفیفی در آن مشاهده می‌شود احتمالا به یکی از انواع بیماری‌ های لثه یعنی نظیر ژیژنویت دچار شده‌اید. این بیماری‌ها معمولا در اثر عدم رعایت بهداشت دهان نظیر مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن به وجود می‌آیند. اگر زود متوجه این مشکل شوید احتمال اینکه بتوانید عفونت لثه یا ژیژنویت را با رعایت بهداشت دهان برطرف کنید وجود دارد. بهتر است روزی حداقل دوبار مسواک بزنید و دهانتان را با دهانشویه بشویید. اگر ژیژنویت را درمان نکنید ممکن است به پریودنتیت که خطرناک‌تر است تبدیل شده و در نهایت منجر به از دست رفتن دندان شود.

آفت دهان

درد و سوزش در لثه‌ها گاهی با علائم قرمز یا سفید رنگ نمایان می‌شود که در این صورت یعنی این درد به خاطر آفت دهان در لثه ایجاد شده است. علت آفت دندان هنوز مشخص نیست اما عموما نوعی عفونت باکتریایی یا ویروسی است که بیشتر در افرادی که مشکلات خود ایمنی دارند نمایان می‌شود. در حال حاضر هیچ درمان یا دارویی برای آفت دهان وجود ندارد اما معمولا با رعایت بهداشت دهان پس از نهایت 14 روز برطرف می‌شود. اما اگر آفت دهان بیش از این مدت طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید.

آلرژی به محصولات بهداشت دهان

برخی افراد ممکن است به ترکیبات موجود در محصولات بهداشتی نظیر خمیردندان دهانشویه و سایر محصولات بهداشت دهان حساسیت نشان دهند. این حساسیت نیز می‌تواند یکی از علل درد لثه باشد. اگر متوجه شدید درد لثه در اثر استفاده از یک محصول جدید به وجود آمده است آن را کنار بگذارید تا نتیجه را ببینید. اگر متوجه شدید درد برطرف شد بهتر است محصول دیگری برای شستشوی دندان و دهان خود استفاده کنید.

آلرژی به مواد غذایی

بدن شما ممکن است به برخی مواد غذایی نیز حساسیت داشته باشد و این مساله را با ایجاد سوزش در لثه به شما اعلام کند. اگر درد لثه مداوم نبود و گاه به گاه بروز داد اول از همه توجه داشته باشید پیش از به وجود آمدن این درد چه غذایی خورده‌اید. شما بهتر از هر کسی می‌توانید متوجه این آلرژی به مواد غذایی شوید. اگر با کنار گذاشتن مواد غذایی خاصی که فکر می‌کنید به آن حساسیت دارید هنوز درد لثه برطرف نشد بهتر است به پزشک مراجعه کنید. یک روش سریع دیگر برای اینکه بفهمید به مواد غذایی خاصی حساسیت دارید یا خیر مراجعه به متخصص آلرژی است.

مصرف تنباکو

سیگار کشیدن مداوم به لثه آسیب می‌زند. بنابراین یکی از علل درد لثه می‌تواند سیگار کشیدن و عدم رعایت بهداشت دهان باشد. این دو در کنار هم آسیب لثه را تشدید می‌کنند. اگر سیگار می‌کشید احتمال اینکه گاه و بیگاه با درد لثه مواجه شوید بیشتر است. بنابراین توصیه ما به شما این است که سیگار کشیدن را تا جای ممکن به حداقل برسانید و برای پیشگیری از بیماری‌های جدی‌تر آن را ترک کنید.

سوختگی

برای همه ما پیش آمده که با خوردن غذاهای خیلی داغ یا نوشیدنی‌های خیلی گرم احساس سوزش در لثه داشته باشیم. این سوزش ممکن است چند روز همراهمان باشد. اگر در اثر داغ بودن غذا و نوشیدنی دچار سوختگی در لثه شدید بگذارید خودش درمان شود و فقط به رعایت بهداشت دهان و دندان اکتفا کنید. سوختگی لثه معمولا بین 10 تا 14 روز برطرف می‌شود.

تغییرات هورمونی

یکی از شایع‌ترین علل درد لثه در بانوان تغییرات هورمونی است که در بدنشان رخ می‌دهد. این تغییرات ممکن است در دوره بلوغ قاعدگی و بارداری رخ دهد. در این دوره‌ها بدن واکنش‌های مختلفی نشان می‌دهد که ممکن است در اثر آن جریان خون افزایش یافته و این تغییر را با تورم یا حساسیت لثه نمایان کند.

آبسه دندان

عفونت در نزدیکی ریشه دندان آبسه را شکل می‎دهد. آبسه دندان با سوزش تورم و درد لثه همراه است. درمان آبسه دندان نزد دندانپزشک است. بنابراین اگر غیرقابل تحمل بود و بیش از یکی دو روز طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید.

کمبود ویتامین

تغذیه تاثیر بسزایی به روی سلامت دندان و لثه‌ها دارد. از بین ویتامین‌های موجود ویتامین B و ویتامین C اهمیت بالایی برای سلامت لثه‌ها دارند. کمبود این ویتامین‌ها موجب حساسیت لثه می‌شود که به موجب آن لثه ورم کرده یا شروع به درد یا سوزش می‌کند. بنابراین بسیار مهم است که رژیم غذایی را دنبال کنید که به اندازه کافی تمامی ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز برای بدن را در خود داشته باشد.

حساسیت به دندان مصنوعی

اگر دندان مصنوعی به درستی در جای خود قرار نگیرد به مرور زمان به لثه آسیب زده و موجب درد یا سوزش آن می‌شود. این مشکل در ابتدا با خارش لثه همراه است. بنابراین اگر شما یا یکی از افراد خانواده اخیرا دندان مصنوعی گذاشته‌اید و در لثه احساس خارش می‌کنید بهتر است مساله را با دندانپزشک خود در میان بگذارید تا این خارش در نهایت به آسیب لثه منجر نشود.

سرطان دهان

اگر به این گزینه رسیدید نگران نباشید و سرطان را اولین دلیل درد لثه خود در نظر نگیرید. اما در هر حال ممکن است یکی از علل درد لثه وجود سلول‌های سرطانی در دهان باشد که خودش را با درد لثه، درد زبان و حتی گاهی درد لوزه‌ها نمایان می‌کند. اگر سوزش و دردی در این ناحیه‌ها احساس کردید که بعد از دو هفته درمان نشد حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. بهتر است در این مدت علائمی که داشتید را یادداشت کنید تا همه چیز را کامل با پزشک خود در میان بگذارید. در صورت وجود سرطان دهان این مشکل با جراحی یا شیمی درمانی برطرف می‌شود.

درمان درد لثه

همانطور که درد لثه ممکن است ناشی از بیماری خاصی نباشد و نیازی نیست نگرانی خاصی درباره آن داشته باشید نباید آن را نیز سرسری بگیرید. روش‌های مختلفی برای درمان درد لثه وجود دارد که ساده‌ترین آن‌ها درمان‌های خانگی است که معمولا برای مواقعی که درد لثه در اثر نبود بهداشت کافی یا عفونت‌های سطحی به وجود آمده باشد کارساز هستند. برخی از این درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• شستشوی دهان با محلول آب نمک: اگر این درد در اثر رشد باکتری در دهان به وجود آمده باشد نمک می‌تواند رشد باکتری را کند کرده و آن را برطرف کند. بنابراین شستشوی دهان با محلول آب و نمک دوبار در روز می‌تواند در بیشتر مواقع کارساز باشد.
• کمپرس سرد/گرم: کمپرس‌های سرد و گرم هر دو به کاهش درد کمک می‌کنند. اما گاهی این کاهش و متوقف کردن درد موقتی خواهد بود. بنابراین اگر کمپرس را امتحان کردید و باز هم درد در لثه احساس می‌کنید باید روش دیگری را امتحان کنید.
• اسپری دندان: شما هم می‌توانید اسپری دندان را از داروخانه تهیه کنید هم آن را با ترکیبات خانگی بسازید. روغن‌هایی نظیر روغن نعنا پونه کوهی و میخک خواص تسکین دهنده دارند و می‌توانند به کاهش التهاب و افزایش گردش خون کمک کنند.
• قرص‌های مسکن: اگر مطمئن هستید که این درد شما در اثر مواردی نظیر سوختگی تغییرات هورمونی یا مسواک زدن به وجود آمده برای کاهش درد آن می‌توانید از مسکن‌ها کمک بگیرید. آبسه دندان و ژنژیویت هم با قرص مسکن قابل کنترل هستند اما نباید به این دارو وابسته شوید و منجر شود درد را جدی نگیرید بلکه داروی مسکن را فقط یک یا دو روز مصرف کنید و اگر مشکل برطرف نشد به دندانپزشک مراجعه کنید.

چگونه از ایجاد درد لثه پیشگیری کنیم؟

• مسواک زدن را فراموش نکنید.
• روزی یک بار نخ دندان بکشید تا باکتری‌ها لای دندان و زیر لثه جمع نشوند.
• آب زیاد بنوشید.
• در سال حداقل یک بار برای جرم گیری لثه اقدام کنید تا از عفونت لثه در امان باشید.
• رژیم غذایی صحیحی را دنبال کنید تا با کمبود ویتامین مواجه نشوید.
• از دهانشویه استفاده کنید.
• به مواد غذایی که می‌خورید دقت کنید تا در صورت بروز حساسیت آن را متوجه شوید.
• سیگار کشیدن را به حداقل برسانید و در صورت امکان سیگار را ترک کنید.
• استرس را کنار بگذارید.

سخن پایانی:

هر نوع درد در لثه یا دندان‌ها را باید جدی گرفت. هرچند معمولا علل درد لثه مواردی هستند که با رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف می‌شوند و یا حتی ممکن است درد لثه ناشی از حراجی لثه یا پیوند لثه باشد که در این موارد، درد طبیعی است اما اگر این درد طولانی شد یا با خونریزی سوزش و تورم همراه بود باید هر چه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید تا اگر مشکلی است در مراحل اولیه برطرف شده و به دندان‌ها آسیبی وارد نکند.