خشکی دهان یک مشکل نسبتا رایج است که در اغلب موارد درمان ساده دارد. اما از آن جایی که برخی افراد با بیماری خشکی دهان آشنا نیستند و علائم خشکی دهان را به خوبی نمی شناسند در مراجعه به پزشک تعلل می کنند. متاسفانه در این موارد ، خشکی دهان می تواند عوارض جدی را به دنبال داشته باشد. با توجه به اهمیت موضوع تصمیم گرفتیم تا در این مقاله به معرفی علل بیماری خشکی دهان بپردازیم. اگر شما نیز علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع هستید در ادامه با ما همراه باشید.
خشکی دهان چیست؟
بیماری خشکی دهان یا زراستومیا که یکی از انواع بیماری های دهان و دندان است یک مشکل نسبتا شایع است که باعث می شود افراد هنگام بلعیدن ، خوردن و یا صحبت کردن احساس ناراحتی بکنند. خشکی دهان در شرایطی اتفاق می افتد که دهان به اندازه کافی بزاق تولید نمی کند.
اگر علاقه دارید بیشتر درباره بیماریهای دهان بدانید، پیشنهاد میکنیم مقاله کیست دندان چیست را نیز مطالعه بفرمایید.
علائم و نشانه های خشکی دهان
همان طور که قبلا اشاره کردیم خشکی دهان به دلیل کاهش بزاق اتفاق می افتد. خشکی دهان می تواند نشانه هایی را به همراه داشته باشد برخی از علائم خشکی دهان به شرح زیر است:
- احساس تشنگی مداوم
- گلودرد مزمن
- ضخیم شدن صدا
- اختلال در بلع
- بزاق غلیظ و چسبنده
- تنفس دشوار
- و…
علت های به وجود آمدن خشکی دهان
بزاق یک قسمت ضروری از روند هضم است. بزاق به مرطوب شدن و تجزیه مواد غذایی کمک می کند و به عنوان یک مکانیسم مهم دفاعی برای کمک به بدن در حفظ سلامت دندان ها به شمار می رود. بزاق از دهان در برابر بیماری لثه و پوسیدگی دندان ها محافظت می کند. بزاق مورد نیاز دهان توسط غدد بزاقی تامین می شود. این غدد ممکن است به علت های مختلفی به درستی کار نکند و باعث بروز بیماری خشکی دهان شود. برخی از علت های به وجود آمدن خشکی دهان عبارتند از:
دارو
مصرف برخی از داروها به ویژه داروهای بدون نسخه می تواند باعث بیماری خشک دهان شود. در مواردی که خشکی دهان بعد از مصرف داروهایی مانند رفع احتقان ، آرام بخش ها ، فشار خون و داروهای ضد درد به وجود آمده باشد بیمار باید با پزشک خود در این باره مشورت کند.
افزایش سن
یکی از اختلالات شایع در دوران سالمندی بیماری خشکی دهان است. با افزایش سن فعالیت غدد بزاقی کمتر شده و ترشح بزاق در دهان کمتر می شود.
شیمی درمانی و پرتو درمانی
درمان های رایج برای اغلب سرطان ها شامل شیمی درمانی و پرتو درمانی است. اما داروهای استفاده شده در شیمی درمانی و پرتو درمانی منجر به آسیب غدد بزاقی می شوند. به همین علت یکی از عوارض این درمان ها ، خشکی دهان است.
کم آبی بدن
در شرایطی که بدن به دلایلی مانند تعرق شدید ، اسهال ، استفراغ و .. آب زیادی را از دست بدهد، کم آبی اتفاق می افتد. یکی از پیامد های مهم کم آبی بدن ، خشکی دهان است.
رفلاکس معده
یکی از علت های مهم خشکی دهان رفلاکس معده است. رفلاکس یکی از بیماری های نسبتا شایع است که در اثر بازگشت اسید معده به مری رخ می دهد. بازگشت مکرر اسید معده به مری باعث ایجاد مشکلات گوارشی و خشکی دهان می شود.
مصرف دخانیات
یکی از مشکلات افرادی که دخانیات مصرف می کنند خشکی دهان است. این وضعیت می تواند پیامدهای ناراحت کننده ای مانند عفونت لثه ها را به دنبال داشته باشد.
دندان های پوسیده
پوسیدگی دهان در طولانی مدت باعث کاهش ترشح بزاق می شود که در نهایت خشکی دهان را به دنبال خواهد داشت.
عوامل پزشکی برای خشکی دهان
خشکی دهان به خودی خود یک وضعیت پزشکی جدی نیست. با این حال ، گاهی اوقات نشانه ای از یک مشکل پزشکی است که نیاز به درمان دارد. بیماری هایی که باعث می شود تا دهان خشک شود عبارتند از:
- دیابت
- برفک دهان (عفونت مخمر در دهان)
- بیماری آلزایمر
- فیبروز سیستیک
- اچ آی وی و ایدز
- سندرم شوگرن
روش های درمان خشکی دهان
درمان بیماری خشکی دهان به علت خشکی آن بستگی دارد، از این رو افرادی که به این اختلال دچار هستند بهتر است از یک پزشک برای درمان خشکی دهان کمک بگیرند. اما در حالت کلی برای درمان این بیماری می توان از روش های زیر کمک گرفت:
مصرف آب کافی
مصرف روزانه هشت لیوان آب ولرم می تواند کم آبی بدن را رفع کند. بهترین روش مصرف آب ، قبل از احساس تشنگی شدید است.
ترمیم دندان های پوسیده
افرادی که دارای دندان های پوسیده هستند و احساس خشکی در دهان خود می کنند بهتر است در اسرع وقت جهت ترمیم دندان های خود به دندانپزشک مراجعه کنند.
مصرف مرطوب کننده دهان
برخی از محلول های دهانی وجود دارند که باعث تولید بزاق مصنوعی در دهان می شوند و دهان را مرطوب نگه می دارند، این مرطوب کننده ها در درمان خشکی دهان موثر هستند.
تغذیه مناسب
یکی از فاکتورهای موثر در درمان بیماری خشکی دهان داشتن تغذیه مناسب است. افراد مبتلا به این بیماری باید تا جایی که می توانند غذاهایی مانند آب بخورند که حاوی آب زیاد باشد. از طرف دیگر از خوردن غذاهای حاوی اسید و قهوه اجتناب کنند زیرا باعث تشدید خشکی دهان می شود.
برخی روش های خانگی مانند استفاده از محلول آب و نمک و نوشیدن چای زنجبیل برای درمان دهان خشک وجود دارد اما در صورتی که خشکی دهان شدید باشد تاثیری در کاهش علائم آن نخواهد داشت. از این رو بهتر است افراد مبتلا به این بیماری برای درمان به پزشک مراجعه کنند.
تاثیر مسواک در کاهش علائم بیماری خشکی دهان
یکی از مهم ترین اقدامات افرادی که در دهان و گلوی خود احساس خشکی می کنند، رعایت بهداشت دهان و دندان است. البته برخی از افراد به اشتباه فکر می کنند باید به مدت طولانی و یا با شدت زیاد مسواک بزنند، در حالی که مسواک زدن نادرست و شدید باعث وارد شدن آسیب به پوشش مخاطی دهان و کاهش بزاق می شود. افراد مبتلا به خشکی دهان باید هنگام مسواک زدن به نکات زیر توجه کنند:
- پس از خوردن غذا بلافاصله مسواک نزنند.
- بعد از خوردن غذا دهان خود را با آب شستشو دهند. استفاده از دهانشویه فاقد الکل نیز به تنظیم پی. اچ دهان کمک می کند.
- با شدت و قدرت زیاد مسواک نزنند.
- بیش از اندازه از خمیر دندان استفاده نکنند.
- از خمیر دندان حاوی فلوراید برای شستشوی دهان خود استفاده کنند.
- دندان های خود را به آرامی از بالا به پایین مسواک بزنند.
جمع بندی
یکی از انواع بیماری های دهان و دندان خشکی دان است در این مقاله به معرفی آن پرداختیم. همانطور که گفته شد درمان این بیماری با برخی از روش های ساده امکان پذیر است، اما مانند هر بیماری دیگری، در موارد شدید مراجعه به پزشک بسیار ضروری است. زیرا خشکی دهان می تواند نشانه برخی از مشکلات جدی در سلامتی فرد بیمار باشد. بنابراین این موضوع را جدی بگیرید و سعی کنید در صورت بروز علائم آن، سریعا به پزشک مراجعه کنید.