عوارض خوب نجویدن غذا چیست؟
اکتبر 21, 2020
بیماری زبان قرمز یا گلوسیت چیست ؟
اکتبر 26, 2020
بیماری زبان زرد ، عنوان وضعیتی است که رنگ صورتی زبان به دلایل مختلف به زرد تغییر می یابد. این وضعیت در اکثر موارد بدون خطر و موقتی است و با رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف می شود. البته امکان بروز آن در نتیجه اختلال در عملکرد کبد و صفرا (بیماری یرقان) نیز وجود دارد. از این رو کسب آگاهی در رابطه با این عارضه برای پیشگیری از آسیب به کبد و صفرا الزامی است. با توجه به اهمیت موضوع ، این مقاله به بررسی بیماری زبان زرد ، دلایل بروز و راه های پیشگیری از آن اختصاص داده شده است. با ما همراه باشید.
بیماری زبان زرد چیست؟
زبان در حالت طبیعی به رنگ صورتی است و پوششی سفید ، کم رنگ و بدون ترک خوردگی آن را احاطه کرده است. گاهی اوقات زبان تحت تأثیر عوامل مختلف به سفید ، سیاه ، زرد ، قهوه ای و … تغییر رنگ می دهد. تغییر رنگ زبان از صورتی به زرد ، با عنوان بیماری زبان زرد خوانده می شود. دلیل اصلی بروز این عارضه تغییر شکل پرزهای چشایی (پاپیلا) موجود روی زبان است. در واقع سلول های مرده روی پرزهای چشایی تجمع یافته و افزایش طول آنها را موجب می شوند. افزایش طول پاپیلا فرصت مناسبی برای تجمع مقدار بیشتری باکتری روی آنها است. رنگ زرد نیز ناشی از تولید رنگدانه توسط باکتری ها می باشد. افراد دارای بهداشت ضعیف دهان و دندان بیش از سایرین در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.
بیماری زبان زرد چگونه به وجود می آید؟
عوامل مختلفی در بروز بیماری زبان زرد نقش دارند. محصولات بهداشتی دهان و دندان حاوی اکسیدکننده یکی از این موارد به شمار می روند. خمیر دندان یا دهانشویه حاوی این مواد سلول های چشایی سطح زبان را آسیب رسانده و یا رنگ آنها را تغییر می دهد. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان نیز در بروز این عارضه نقش دارد. زیرا در این شرایط امکان گسترش باکتری در دهان و تولید رنگدانه توسط آنها بیش از هر زمان دیگری است.
از استعمال دخانیات و مواد مخدر به عنوان یکی دیگر از عوامل اصلی بروز زردی زبان یاد می شود. مواد شیمیایی موجود در دخانیات و مواد مخدر ، مرگ پاپیلاها و تجمع آنها روی سطح زبان را به دنبال دارد. اختلال در عملکرد کبد و صفرا و بیماری یرقان خطرناک ترین دلیل ابتلا به زردی زبان است. کیسه صفرا وظیفه دفع ماده حاصل از مرگ گلبول قرمز (بیلی روبین) را بر عهده دارد. در صورت اختلال دفع این ماده با مشکل روبرو می شود. در نتیجه بیلی روبین با نفوذ به بخش های مختلف موجب زردی زبان ، چشم و پوست می شود. از دیگر دلایل بروز این مشکل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خشکی دهان
- تنفس از راه دهان
- ضعف سیستم ایمنی
- مصرف مواد غذایی رنگی
- مصرف مواد غذای چسبناک
- رشد بیش از حد باکتری و قارچ در دهان و ایجاد برفک دهانی
- مصرف برخی داروهای حاوی بیسموت (آنتی بیوتیک ، رقیق کننده خون ، تنظیم قند خون ، داروهای درمان سرطان و …)
- استعمال دخانیات
نشانه های زردی زبان
نشانه های بیماری زبان زرد شامل تغییر رنگ پاپیلای زبان و همچنین احساس بوی بد ، سوزش و مزه بد در دهان است. برجستگی های بلند روی زبان بلندتر شده و احساس زبری یا سفتی ایجاد می کنند. در مواردی امکان بروز علائمی از قبیل ریفلاکس اسید معده ، تب و درد زبان نیز وجود دارد. در صورتی که زردی زبان همراه با زردی پوست و چشم ، شکم درد ، اسهال ، استفراغ ، خون در مدفوع و سرگیجه باشد باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. زیرا امکان عفونت یا از کار افتادگی کبد وجود دارد.
درمان بیماری زبان زرد
بر حسب نوع عامل ایجاد کننده ، بیماری زبان زرد به راه های مختلفی درمان می شود؛ به عنوان مثال در صورت بروز زردی به دلیل عملکرد نامناسب کیسه صفرا یا کبد ، درمان بیماری موجب رفع خود به خودی زردی زبان می شود. قطع مصرف عوامل ایجاد کننده (سیگار ، مواد مخدر ، مواد غذایی نامناسب ، الکل و …) برای درمان حائز اهمیت است. اما مهم ترین اصل در درمان زردی زبان ، رعایت بهداشت دهان و دندان است. در رابطه با این موضوع رعایت نکات زیر الزامی است:
- استفاده منظم از نخ دندان
- مسواک زدن صحیح بعد از هر وعده غذایی
- ضدعفونی کردن دهان با دهانشویه حاوی فلوراید
- شستن دهان با محلول آب اکسیژنه ( ترکیب 5 واحد آب و 1 واحد هیدروژن ) به مدت 1 دقیقه و سپس شستن دهان
- استفاده از جوش شیرین بری ضدعفونی کردن دهان و سپس شستشوی آن
- کشیدن مسواک نرم روی زبان بعد از اتمام مسواک زدن به منظور رفع سلول های مرده
راه های پیشگیری از زردی زبان
در رابطه با پیشگیری از بیماری زردی زبان ، رعایت بهداشت دهان و دندان از اهمیت بسیاری برخوردار است. استفاده مناسب از مسواک ، نخ دندان ، دهانشویه از گسترش باکتری در دهان و تولید رنگدانه توسط آنها جلوگیری می کند. همچنین برای پیشگیری از زردی زبان رعات نکات زیر الزامی است:
- کاهش مصرف نشاسته
- نوشیدن آب به اندازه کافی
- کاهش مصرف مواد غذایی چسبناک
- اجتناب از استعمال دخانیات یا مصرف مواد مخدر
- کاهش مصرف نوشیدنی های لکلی یا کافئین دار ( چای ، قهوه و … )
- افزایش مصرف مواد غذایی حاوی فیبر به منظور کاهش باکتری های دهان
- پرهیز از مصرف غذاهای اسیدی یا داغ به منظور کاهش آسیب به پاپیلا
- درمان مشکلاتی که موجب تنفس از راه درهان می شوند ( از قبیل سینوسی ، فکی و … )
سخن پایانی
رنگ زبان در حالت طبیعی به شکل صورتی با پوشش سفید کم رنگ است. در شرایطی امکان تغییر رنگ زبان به سمت زرد وجود دارد؛ به عنوان مثال می توان به زرد شدن زبان تحت تاثیر سیگار کشیدن ، مصرف مواد مخدر ، بهداشت نامناسب دهان و دندان ، مصرف داروهای حاوی بیسموت ، خشکی دهان و … اشاره کرد. بیماری زبان زرد در این موارد مشکل جدی نیست و با رعایت نکات ساده درمان می شود. اما در صورت بروز زردی زبان تحت تاثیر بیماری یرقان ، زردی زبان جدی و درمان آن برای پیشگیری از مشکلات جدی تر الزامی است.
