نحوه پیشگیری از پوسیدگی دندان

رسیدگی به سلامت دهان و دندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سلامت جسمی، ظاهر زیبای دندان ها و توانایی غذا خوردن از جمله مواردی است که مستقیما تحت تاثیر سلامت دندان ها قرار دارد. به همین دلیل اهمیت زیادی دارد که توجه کافی به پیشگیری از پوسیدگی دندان داشته باشید.

پوسیدگی به راحتی و به مرور زمان ایجاد می‌­شود و از شایع ترین بیماری‌­ها در دنیاست. به همین دلیل در صورت رعایت نکردن موارد بهداشتی بعد از مدتی با تغییر رنگ و ایجاد حساسیت و درد دندان مواجه می‌­شوید که نتیجه پوسیدگی ایجاد شده در دندان‌­ها است.

در این مقاله موارد ضروری برای پیشگیری از پوسیدگی دندان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دلایل پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان به وسیله توده­‌ای از باکتری­‌های دهان و دندان به نام پلاک دندانی ایجاد می‌شود. این باکتری برای تغذیه، از قند موجود در مواد غذایی استفاده می­‌کند و در اثر این سوخت و ساز، ماده‌ای اسیدی تولید می‌­کند که باعث ایجاد پوسیدگی دندان می­‌شود.

متاسفانه در صورت ایجاد پوسیدگی تنها می­‌توان با رعایت موارد بهداشتی از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

راه‌ های جلوگیری از پوسیدگی دندان

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان انجام برخی اقدامات ضروری است. این اقدامات موجب از بین رفتن باکتری های موجود روی دندان شده و سلامت دهان و دندان را به دنبال دارد. در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم.

مسواک زدن

یکی از اولین راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان که البته همه به آن آگاه هستند، مسواک زدن است. در طول روز باید حداقل دو بار از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.

روش صحیح مسواک زدن

حرکات دایره‌ای و نیز حرکت بالا و پایین شیوه صحیح مسواک زدن است و وقتی به مرز لثه می‌رسید، باید سر مسواک را به زاویه‌ی ۴۵ درجه برسانید و فشار ملایمی را وارد کنید تا زیر لثه تمیز شود. سپس مسواک را آنجا به حر‌کت در‌ آورید و خارج کنید. فشار در این مرحله نباید به قدری باشد که لثه را آزرده کند. البته تمیز کردن زیر لثه مهم است، چون غذا و باکتری زیادی در این قسمت به‌ دام می‌افتند.

مسواک زدن در زمانی حدود 10 تا 15 دقیقه، آرام و با حوصله یکی موثرترین راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان است.

استفاده از نخ دندان

تمیز کردن روزانه بین دندان‌­ها با نخ دندان برای جلوگیری از پوسیدگی دندان پیشنهاد می‌شود.

برای استفاده بهتر و راحت تر از نخ دندان های دسته دار استفاده کنید. این نخ دندان ها امکان دسترسی به قسمت های عقبی دندان را میسر می‌­کند.

نخ دندان را از یک طرف دیوار­ه‌ی دندان وارد کرده و موقع خارج کردن از دیواره مقابل خارج کنید. شاید در دفعات اول استفاده از نخ دندان لثه دچار خونریزی شود، اما بعد از مدتی که لثه خوب تمیز شد، خونریزی کاهش پیدا خواهد کرد.

بهتر است قبل از مسواک زدن، اول با نخ دندان بین دندان ها را خوب تمیز کنید و بعد مسواک بزنید.

چکاپ دندان

مراجعه مرتب و دوره‌ای به دندان پزشک از دیگر راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان است.

زمان چکاپ دندان بسته به افراد متفاوت است، اما توصیه می‌شود مراجعه حداقل دو بار در سال به دندانپرشک را برای خودتان الزامی کنید.

در زمان هایی مثل بیماری یا داشتن استرس و اضطراب که احتمال پوسیدگی دندان بیشتر می‌­شود، برای چکاپ به پزشک مراجعه کنید.

کسانی که سیگار می­‌کشند، خانم­‌های باردار و شیرده و بیماران دیابتی هم به جهت شرایط جسمی خاص خود برای پیشگیری از پوسیدگی دندان باید حداقل یک بار در هر فصل به دندانپزشک مراجعه کنند.

استفاده از مایع دهانشویه حاوی فلوراید

دهانشویه مایعی است که تاثیر به سزایی در جلوگیری از پوسیدگی دندان دارد. می‌­توان به دو صورت از دهانشویه استفاده کرد:

یک راه به این صورت است که مایع در داخل دهان نگه داشته می‌شود، یا از طریق منقبض کردن عضلات صورت دهانشویه به قسمت های مختلف دندان‌ها فرستاده ‌شود.

یک شکل دیگر استفاده از دهانشویه، غرغره کردن آن است. به حالتی که سر به طرف عقب برده می‌شود و مایع دهانشویه در عقب دهان غرغره می‌شود. البته دهان شویه انواع متفاوتی دارد که جز مصرف عمومی در موارد دیگر به تجویز پزشک به بیمار داده می‌شود.

انجام جرم گیری

اغلب افراد که تصور می­‌کنند جرم گیری با از بین بردن لایه رویی دندان به پوسیدگی بیشتر منجر می‌­شود. باید گفت به جهت عدم رعایت کامل بهداشت دهان و دندان به مرور زمان برخی جرم ها به صورت دائمی بر روی دندان، مخصوصا در بین دندان­‌ها و نزدیک به لثه‌­ها افزایش پیدا کرده و حضورشان باعث پوسیدگی بیشتر دندان می­‌شود.

بر خلاف تصور عمومی جرم گیری صحیح هیچ ضرری برای مینای دندان نداشته و به طور متوسط سالی دو بار جرم گیری برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و حفظ سلامت دهان و دندان توصیه می­‌شود.

یکی از مهم­ترین فواید جرم گیری برطرف شدن جرم در بین دندان ها بوده که استفاده از نخ دندان را برای فرد راحت­تر می‌کند.

تاثیر تغذیه مناسب در پیشگیری از پوسیدگی دندان

• غذاهای غنی از کلسیم و فسفر از مهم‌ترین مواد معدنی در سلامت مینای دندان است که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان مفید است. مانند ماست، پنیر، بادام، تخم مرغ، ماهی، گوشت قرمز و …
• غذاهای با فیبر و آب بالا به جهت تولید بزاق بیشتر یک باکتری ­کش طبیعی به حساب می‌­آیند. مانند سیب، کرفس، هویج و …
• ویتامین سی از مواد ضروری برای تقویت بافت لثه است. مصرف مواد ­غذایی دارای ویتامین سی می­‌تواند با تقویت رگ­‌های خونی مانع التهاب لثه شود.
• غذاهای غنی از آنتی‌­اکسیدان­‌ها می‌­توانند به عنوان یک آنتی­باکتریال طبیعی عمل کنند. از جمله این ­غذاها می­‌توان به سیب، توت، کشمش، آجیل، لوبیا، کلم و فلفل دلمه‌ای اشاره کرد.
• غذاهای حای ویتامین دی به جهت تسریع و کمک رسانی به جذب کلسیم از اهمیت زیادی برخوردار هستند. ماهی و تخم مرغ از آن جمله هستند.

وعده ­های غذایی مشخص و جلوگیری از ریزه خواری

در صورتی ­که یک وعده غذایی کامل، شامل پیش غذای حاوی مواد فیبر­دار و غذای اصلی دارای ویتامین­‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن و نیز دسر حاوی مواد قندی و نوشیدنی مناسب باشد، نیاز شما به مواد غذایی تا وعده بعدی تامین می‌شود.

همچنین با مسواک زدن و کشیدن نخ دندان بعد از وعده غذایی، میزان اسید دهان به حداقل رسیده و تا وعده بعدی میکروب های دهان اسیدی تولید نکرده و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌­شود.

در غیر این صورت مینای دندان همواره در محیطی اسیدی بوده و در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرد.

تاثیر مصرف آب در جلوگیری از پوسیدگی دندان

آب سالم مخصوصا آب حاوی فلوراید می­‌تواند یکی از موثر­ترین مواردی باشد که در پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر است. با نوشیدن آب مواد غذایی باقی مانده در بین دندان ها خارج می­‌شود.

علاوه بر این، نوشیدن آب به تولید بزاق کمک کرده و از خشکی دهان جلوگیری می‌کند. تاثیر بزاق دهان در جلوگیری از پوسیدگی مینای دندان بسیار حائز اهمیت است و از اولین سپرهای دفاعی بدن در مقابل اسید تولید شده توسط پلاک های دندانی به شمار می‌رود.

استفاده از روکش محافظ دندان

یکی از راه‌هایی که در حال حاضر به عنوان عامل پیشگیری پوسیدگی دندان توصیه می‌شود استفاده از روکش محافظ دندان است.

موادی که به عنوان روکش بر روی دندان ایجاد می‌شود از برخورد مستقیم پلاک های دندانی با دندان جلوگیری می‌کند.

البته برای انتخاب نوع مواد روکش حتما با دندان پزشک خود مشورت کنید.

سخن پایانی:

در نهایت آنچه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است آموزش صحیح و به موقع است. در صورتی که افراد از سنین کودکی با این آموزش‌ها آشنا شوند، مسواک زدن را تمرین کنند و شیوه صحیح استفاده از انواع نخ دندان و دهانشویه را بیاموزند و نقش مواد غذایی در پوسیدگی دندان را جدی بگیرند و تغذیه مناسبی داشته باشند، ناخودآگاه به صورت روزمره آن‌ها را به کار بسته و در بهداشت دهان و دندان خود از آن بهره می‌برند. از توجه شما سپاس‌گزاریم.