تشخیص سرطان از روی زبان

در طب سنتی تشخیص بسیاری از بیماری ها با کمک زبان انجام می شود. زیرا رنگ ، بافت و بوی آن انعکاس دهنده وضعیت سلامتی بدن است. یکی از بیماری های شایع دهانی سرطان نام دارد. علائم مختلفی برای این بیماری گزارش شده است. برخی از این علائم مربوط به زبان هستند. تشخیص به موقع تاثیر زیادی بر روند درمان و بهبودی آن دارد. اما متأسفانه در بسیاری از موارد بیماری در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شود، از این رو آشنایی با علائم این بیماری در تشخیص زود هنگام می تواند موثر باشد. با توجه به اهمیت موضوع این مقاله به بررسی نحوه تشخیص سرطان از روی زبان اختصاص داده شده است.

تشخیص سرطان از روی زبان چگونه امکان پذیر است؟

سرطان زبان یکی از شایع ترین بیماری های سر و گردن به شمار می رود. به طوری که در آمارهای جهانی رده ششم در بین انواع سرطان ها را به خود اختصاص داده است. دلیل شیوع این بیماری ، سبک نادرست زندگی ( استعمال دخانیات ، مصرف الکل و … )، تغذیه نامناسب ، افزایش سن ، ویروس HPV و … است. این بیماری در صورت درگیر شدن بخش بالای زبان ، سرطان دهان و در صورت درگیری زیر زبان سرطان دهانی حلقی (حلق میانی) نام دارد.

سرطان زبان علائم مختلفی دارد. برخی از این علائم مربوط به زبان است؛ به عنوان مثال می توان به درد زبان ، ایجاد لکه های سفید یا قرمز روی زبان ، تورم زبان (بیش از سه هفته) و زخم اشاره کرد. به همین دلیل با مشاهده وضعیت زبان و مشاهده هر یک از علائم فوق می توان به پزشک مراجعه و نسبت به تشخیص زودهنگام این بیماری اقدام کرد. سایر علائم شامل:

• درد فک
• گلودرد
• شامل درد گوش
• حرکت ناقص فک
• سست شدن دندان
• ضخیم شدن آستر زبان
• درد در هنگام خوردن و آشامیدن

چه نشانه های روی زبان زنگ خطر سرطان است؟

در بیماری سرطان زبان ، مواردی از قبیل تغییر رنگ ، تغییر سایز ، تغییر بو و تغییر در رشد پرزهای زبان مشاهده می شود. نشانه های تشخیص سرطان از روی زبان عبارتند از:

لکه های سفید و قرمز رنگ

یکی از شاخص ترین راه های تشخیص این سرطان  لکه های سفید یا قرمز رنگ روی زبان است. این لکه ها در صورت بهبودی طولانی مدت (بیش از دو هفته) جزء ضایعات پیش سرطانی دسته بندی می شوند. به همین دلیل باید به محض مشاهده به پزشک مراجعه کرده و از آنها نمونه برداری شود . لکه های سفید در اصطلاح علمی لوپوپلاکیا و لکه های قرمز اریتروپلاکیا نام دارند؛ در بیماری زبان قرمز یا گلوسیت هم ممکن است زبان قرمز شود.

گاهی اوقات لکه های موجود در حفره دهانی به رنگ های قهوه ای ، خاکستری ، سیاه یا قرمز تیره مشاهده می شوند. لکه هایی این چنینی نیز جزء خال های پیگمانه قرار دارند. به این معنا که احتمالا وخامت داشته و باید سریعاً نمونه برداری شوند. البته مواردی از لکه های موقتی نیز گزارش شده است که با مسواک زدن از بین می روند. در این صورت جای نگرانی از سرطان زا بودن لکه ها وجود ندارد.

رنگ تیره زبان

زبان در حالت طبیعی به رنگ صورتی روشن و گرم دیده می شود. عوامل مختلفی رنگ زبان را به قرمز تیره ، سیاه ، سفید یا زرد تغییر می دهد. تغییر رنگ زبان به خودی خود نشان دهنده ابتلای فرد به سرطان زبان نیست. اما می تواند به عنوان یک علامت هشدار دهنده مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال بروز سرطان دهان در افراد سیگاری بیشتر از سایرین است. زبان این افراد در صورت تغییر رنگ به حالت سیاه یا قهوه ای نشان از آسیب پذیری زبان در برابر عومل بیماری زا دارد.

التهاب جوانه های چشایی زبان

جوانه های چشایی نسبت به بستر خود کمی حالت برجسته دارند. گاه اوقات این برجستگی ها دچار التهاب، قرمزی، درد و سوزش می شوند. این مشکلات در صورت ایجاد به دلیل تب یا سرماخوردگی خود به خود درمان می شوند. اما در صورت طولانی شدن روند بهبودی، تغییر رنگ به سفید یا قرمز تیره و افزایش درد یا سوزش باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. در نمونه هایی نادر سرطان زبان خود را با التهاب جوانه های چشایی نشان می دهد. این وضعیت بیشتر افراد سیگاری و الکلی را درگیر می کند.

درد زبان

مشاهده درد یکی دیگر از راه های تشخیص سرطان از روی زبان است. البته درد حاصل از این بیماری فقط مختص زبان نیست. بلکه سایر بخش های دهان و گلو را نیز درگیر می کند. شدت درد به حدی است که خوردن و آشامیدن را مختل می کند. البته درد زبان ممکن است تحت تاثیر عفونت گلو ، تورم لوزه یا آلرژی رخ دهد. به همین دلیل در صورت احساس درد طولانی مدت زبان خصوصاً همزمان با مشاهده لکه ، مراجعه به پزشک الزامی است.

بوی بد دهان

یکی از راه های تشخیص سرطان بوی بد دهان مربوط می شود. عوامل مختلفی در تغییر بوی دهان نقش دارند. بخش بزرگی از تغییر بو به دلیل کاهش بزاق موجود در دهان رخ می دهد. کاهش بزاق علاوه بر خشکی دهان و بدبویی ، شرایط را برای بروز برخی ضایعات دهانی فراهم می کند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان نیز در ایجاد بوی بد دهان نقش دارند.

معمولاً مسواک زدن و استفاده از نخ دندان راهکاری مناسب برای مقابله با بوی بد دهان است. اما در صورت ماندگاری بوی دهان باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. زیرا در سرطان دهان خونریزی های بدون دلیل رخ داده و فرد دائماً بوی خون را در دهان خود احساس می کند.

زخم های طولانی مدت

آفت نمونه ای از ضایعات دهانی خوش خیم و غیرمصری به شمار می رود. آفت معمولاً مخاط دهان، زبان و لثه را به صورت تکی یا چندتایی درگیر می کند. برای هر آفت یک دوره وجود دارد که پس از گذشت آن بهبودی حاصل می شود. در این شرایط استفاده از کورتواستروئید ، دهانشویه تتراسایکلین یا پماد کورتون می تواند طول دوره بهبودی را کوتاه تر کند. اما آفت هایی با علائم زیر جزء نشانه های تشخیص سرطان از روی زبان به شمار می روند:

• روند بهبودی بسیار طولانی است
• زخم به مرور گسترش می یابد
• دارای خونریزی مکرر
• دارای درد شدید

جمع بندی

بیماری های زبان انواع گسترده ای دارند که هر یک باعث بروز علائم و نشانه های مختلفی می شود. ما در این مقاله به بررسی راه های تشخیص سرطان از روی زبان پرداختیم. آگاهی از این موضوع نقش موثری در تشخیص به موقع سرطان زبان دارد. با توجه به اینکه این بیماری معمولاً در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شود. همین موضوع درمان و بهبودی بیماری را با مشکل روبرو می سازد. زخم های طولانی مدت ، خونریزی بدون دلیل از زبان ، بی حسی ، التهاب جوانه های چشایی و لکه های سفید و قرمز رنگ از جمله این علائم به شمار می روند.