بریس دندان یا بریس ارتودنسی ( orthodontic brace ) یک ابزار پرکاربرد در دندانپزشکی است. این ابزار ، جهت مال اوکلوژن ( یعنی جفت شدن دندان ها روی هم ) ، اصلاح نامرتبی و کج بودن دندان ها و مشکلات فک مورد استفاده قرار می گیرد. دراین مقاله به معرفی انواع بریس دندان و کاربرد های آن می پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
بریس ارتودنسی از جمله ابزار های مخصوص در رشته ارتودنسی دندان و شاخه ارتودنسی ثابت است که جهت اصلاح نامنظمی های دندان و کمک به صاف شدن آن ها به کار گرفته می شود. ارتودنتیست ها از بریس دندان برای هدایت دندان ها به محل موردنظر آن ها در دهان ، استفاده می کنند.
از بریس دندان برای رفع و اصلاح مشکلات زیر در دندانپزشکی استفاده می شود:
بریس دندان از اجزای مختلفی تشکیل شده است که مهمترین آن ها عبارت اند از:
براکت ارتودنسی ، قطعات کوچک مربع یا مستطیل شکلی هستند که به وسط و جلوی دندان ها متصل می شوند.
مواد متصل کننده نقش چسب را در ارتودنسی دارند و براکت ها را به سطح دندان ها متصل می کنند.
بند های ارتودنسی ، حلقه هایی هستند که به دور دندان های عقبی یا آسیا بسته می شوند و اندازه آن ها براساس اندازه دندان های بیمار انتخاب می شود.
سیم قوس دار ارتودنسی که بلند ، نازک ، مستحکم و از جنس فلز است برای اتصال براکت هایی که به دندان ها متصل شده اند، مورد استفاده قرار می گیرد.
هدگیر ارتودنسی وسیله ای است که به بریس دندان متصل می شود تا برای اصلاح حالت و موقعیت دندان ها هنگام استفاده از بریس ارتودنسی ، فشار بیشتری وارد کند.
الاستیک ها که به آن ها اُ-رینگ ( O-RING ) هم گفته می شود، در صاف کردن دندان ها به براکت و سیم قوس دار ارتودنسی کمک می کنند و باعث بستن و اصلاح فاصله بین دندان ها می شوند.
اسپیسر یا جداکننده از نوار ها و حلقه های پلاستیکی یا فلزی ساخته شده و در فضای بین دندان ها قرار می گیرد.
فضا نگهدارنده برای حفظ فضای لازم دندان ها زمانی که دندان شیری کودک قبل از موعد از دهان خارج می شود، مورد استفاده قرار می گیرد.
باکال تیوب قطعات فلزی هستند که به یکی از دندان ها متصل شده و قسمت های مختلف بریس ارتودنسی را سفت و شل می کنند.
اسپرینگ از اجزای مختلف بریس دندان است که در بین براکت ها و بالای سیم ارتودنسی قرار می گیرد تا باعث بستن فاصله بین دندان ها یا ایجاد فاصله بین آن ها ( در موارد لزوم ) شود.
فنر ارتودنسی ساختاری است که بین دو براکت و دو دندان قرار می گیرد، تا با فشار کنترل شده، بین دو دندان مجاور فضا ایجاد کند.
قلاب ها پیوست های کوچکی هستند که روی براکت ها قرار داشته و برای بستن الاستیک ها مورد استفاده قرار می گیرند.
نوع بریس دندان که توسط متخصص ارتودنسی برای افراد درنظر گرفته می شود، بستگی به فاکتور هایی از قبیل سن افراد ، نوع مشکل دندانی، نامرتبی دندان ها و متناسب با نیاز افراد سفارش داده می شود. انواع بریس ارتودنسی عبارتند از:
این نوع از بریس های ارتودنسی از جنس فولاد ضدزنگ درجه یک بوده و قیمت ارزان تری نسبت به انواع دیگر بریس ها دارند. در این نوع بریس ها از سیم های نازک در سراسر دندان های بالا و پایین استفاده شده است. بریس های ثابت فلزی برای افرادی که دارای دندان های نامرتب یا دندان های شلوغ هستند و افرادی که بیماری دیابت دارند، توصیه می شود.
قیمت ارزان ، قدرت و پایداری ، گوناگونی و تنوع در انتخاب از مزیت های استفاده از بریس های ثابت فلزی است.
این نوع بریس نسبت به انواع دیگر بریس ارتودنسی مشخص تر و برجسته تر هستند.
بریس های شفاف سرامیکی از براکت های سرامیکی شفاف ، هم رنگ با دندان و سیم قوس دار ارتودنسی ساخته شده و بیشتر در دندان های جلوئی فک بالا مورد استفاده قرار می گیرند.
بریس های شفاف سرامیکی نسبت به بریس های فلزی کمتر قابل مشاهده هستند.
این نوع بریس دندان نسبت به بریس های فلزی گران تر بوده و به علت بزرگی و شکننده بودن نیاز به رسیدگی بیشتری دارند و در صورت عدم رسیدگی به راحتی لکه دار می شوند.
بریس های لینگوال بسیار شبیه بریس های فلزی هستند، با این تفاوت که در پشت فک نصب می شوند.
این بریس ها از بیرون دهان قابل تشخیص و مشاهده نیستند.
بریس های لینگوال نسبت به انواع دیگر بریس ها گران تر هستند و رسیدگی ، تمیزکردن و تنظیم آن ها بسیار سخت و دوره درمان با این نوع بریس ها طولانی تر است.
در بریس های متحرک و نامرئی از لایه های پلاستیکی شفاف و متحرک استفاده شده که به راحتی دندان ها را صاف و مرتب می کنند. در این نوع بریس های ارتودنسی براکت و سیم ارتودنسی وجود ندارد.
این نوع بریس نسبت به دیگر نمونه ها غیرقابل تشخیص هستند و مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و رعایت بهداشت دهان و دندان هنگام استفاده از آن ها بسیار راحت است.
قیمت این نوع بریس بسیار گران است و برای درمان مشکلات جدی ارتودنسی مناسب نبوده و طول درمان آن بسیار طولانی تر است.
بریس های دیمون یا خود تنظیم دارای براکت ها و سیم های ارتودنسی هستند که سیستمی مانند گیره با دَر داشته و سیم ارتودنسی را نگه می دارد.
این نوع بریس به دلیل استفاده از گیره آسان تر تمیز شده و نیاز کمتری به تنظیم دارد.
برس های دیمون برجسته تر هستند زیرا با کش های ارتودنسی پوشیده نشده اند.
بریس های ارتودنسی با اعمال فشار ثابت بر روی دندان ها برای مدت طولانی حرکت و هدایت دندان ها را ایجاد کرده و به تدریج باعث هم تراز شدن فک ها می شوند.
سخن پایانی
باتوجه به مطالب بیان شده در این مقاله ، می توانید درک بهتری از مفاهیم بریس دندان ، انواع و کاربرد و نحوه عملکرد آن داشته باشید و اگر دارای دندان های ناهماهنگ و نامرتبی هستید، می توانید برای درمان ارتودنسی دندان های خود با بریس دندان اقدام نمایید.