وقتی برای اولین بار در چهرهی فردی نگاه میکنیم، اولین عضوی که به چشم ما میخورد و توجه را جلب میکند دندانها است. شاید میتوان گفت دندانها مهمترین فاکتور زیبایی هر فرد محسوب میشوند و تمامی ما سعی در مرتب بودن و تمیز بودن هرچه بیشتر این المانِ جذابیت داریم. خانمهای باردار نیز از این قاعده مستثنی نیستند و چه بسا به دلیل تغییرات هورمونی و حساسیتهای به وجود آمده، بیشتر به فکر زیبایی خود در این دوران هستند و این موضوع باعث میشود بیشتر به انجام ارتودنسی در بارداری ترغیب شوند.
اما ترس و سوالی که همیشه ذهن این مادران عزیز را درگیر میکند این است که آیا ارتودنسی در زمان بارداری خطرناک است؟ برای ارتودنسی در بارداری باید چه مواردی رعایت شود؟ رژیم غذایی و بهداشتی در این دوران چگونه است؟ خبر خوش اینکه در ادامهی مقاله به تمامی این موارد پرداخته و نگرانیهای شما در این باره همگی برطرف خواهد شد.
انجام ارتودنسی در بارداری خطرناک است؟
شاید متعجب شوید اما ارتودنسی در دوران بارداری نه تنها مشکل خاصی ندارد و خطرساز نیست بلکه فرصت بسیار مناسبی است تا قبل از به دنیا آمدن فرزند و شروع مراقبتهای کودک، بتوانید به دندانها و زیبایی خود برسید. اما باید در نظر داشته باشید که ارتودنسی یک پروسه و درمان طولانی مدت است و نیاز به وقت و هزینهی زیادی دارد. همچنین مراقبتهای لازم از ارتودنسی دندان باید با دقت و حوصله انجام شود. ممکن است به دلیل بارداری و محدودیتهای به وجود آمده، طی کردن پروسه ارتودنسی دندان، مقداری سخت و آزاردهنده باشد.
مواردی که باید برای ارتودنسی در دوران بارداری در نظر بگیرید
با اینکه ارتودنسی در زمان بارداری از نظر علمی و پزشکی مشکل خاصی ندارد، اما دوران بارداری یک دوره بسیار حساس است که باید سلامت جسمی و روانی مادر کاملا بررسی شود و به آن توجه ویژهای کرد. در ادامه به مواردی میپردازیم که برای انجام عمل ارتودنسی لازم است که حتما در نظر بگیریم و رعایت کنیم تا فرایندی بیدغدغه و امن داشته باشیم.
-
تغییرات هورمونی
در دوران بارداری تمامی زنان دچار تغییرات هورمونی خاصی میشوند که حتی میتوان آن را از تغییر در رفتار هم مشاهده کرد. این تغییرات معمولا باعث بالا رفتن حساسیت بدن و به طبع دهان و دندان میشوند. همچنین آسیبپذیری فرد را در برابر بیماریهای دهان و دندان بیشتر میکنند. بنابراین ممکن است ارتودنسی در بارداری با بروز حساسیتهای خاصی همراه باشد. درنتیجه درد و ناراحتی حاصل از این عمل افزایش پیدا میکند. همچنین افزایش ترشح هورمونهایی مانند استروژن و پروژسترون میتواند باعث التهاب در لثه شود.
البته دندان درد در دوران بارداری یک مشکل رایج در بین زنان به علت تغییرات هورمونهای آنها و آسیب به دندانهایشان است.
-
حالت تهوع و استفراغ
بد شدن حال و استفراغهای مکرر در دوران بارداری امری طبیعی است اما باید در نظر داشته باشید که استفراغ امکان آسیب به دندانها را افزایش میدهد. در هربار استفراغ مقداری از اسید معده به دهان راه پیدا میکند و احتمال پوسیدگی دندانها را بیشتر میکند.
همچنین خاصیت اسیدی قوی ترشحات معده میتواند به دستگاههای ارتودنسی درون دندان آسیب وارد کند و استحکام آن را تحت تاثیر قرار دهد. رعایت اصول بهداشتی بعد از هربار استفراغ و شست و شوی سریع دندان باعث کمتر شدن احتمال این آسیبها میشود.
-
داروهای بی حسی
برخی از افراد تصور میکنند ارتودنسی نیز مانند دیگر جراحیها حتما به بیحسی نیاز دارد؛ درحالی که در فرایند ارتودنسی دندانپزشک کمترین تماس را با قسمتهای حساس دندان دارد و بیشتر با مینای دندان سر و کار دارد. بنابراین فرآیند آنچنان دردناکی نیست که نیاز به بیحسی داشته باشد و برای دوران بارداری مشکلی ایجاد کند. اما ممکن است پروسه ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان داشته باشد که در آن صورت بسته به نظر پزشک، معمولا ارتودنسی به بعد از بارداری موکول میشود.
-
تصویر برداری با اشعه ایکس
در مراحل اولیه ارتودنسی معمولا از ناحیهی صورت و دندان عکسبرداری میشود. طبیعی است که باید در دوران بارداری از قرارگرفتن در معرض اشعههای تصویربرداری خودداری کرد؛ اما متخصصهای این حوزه برای این موضوع هم راهحلی دارند. به این صورت که از محافظهای سُربی روی شکم و لباسهای مخصوص استفاده میکنند تا مطمئن شوند تابش اشعه به بخشهای حساس بدن مادران باردار خصوصا شکم راه پیدا نمیکند.
-
مشکلات لثه
در دوران بارداری بافت لثه متورم شده و مقداری بزرگ میشود. مهمترین عامل این اتفاق تغییرات هورمونی در این دوران است. ارتودنسی به تنهایی برای لثه مشکل ایجاد نمیکند؛ اما ممکن است در صورت بارداری و همچنین رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان باعث التهاب حاد لثه شود. برای همین معمولا اگر فرد از بهداشت دهان ضعیفی در دوران بارداری برخوردار باشد، بسته به نظر پزشک، ارتودنسی در این دوران انجام نمیشود.
-
رژیم غذایی
در دوران بارداری هر فرد باید رژیم غذایی خاصی را رعایت کند. اما باید توجه کرد که اگر تمایل به ارتودنسی در این دوران دارید، نباید این رژیم برای ارتودنسی شما مضر باشد. برای مثال متخصصهای زنان، مصرف پروتئین را در دوران بارداری توصیه میکنند. یکی از بزرگترین منابع پروتئین، گوشت است اما جویدن گوشت در هنگام ارتودنسی بسیار دشوار است. برای همین پیشنهاد میشود زنان باردار پروتئین مورد نیاز خود را از موادی مانند تخم مرغ و لبنیات مانند پنیر و ماست تامین کنند. همچنین در این دوران غذاهای ترد یا جویدنی یا غذاهایی که باعث چسبندگی میشوند را بهتر است از سبد غذاییتان حذف کنید.
-
رعایت موارد بهداشتی
مهمترین موضوع در حین بارداری توجه ویژه به بهداشت دهان و دندان است. چه از ارتودنسی استفاده میکنید چه نمیکنید، در این زمان باید مراقبت مستمر از دندانهای خود داشته باشید تا از عوارضی مانند عفونت لثه یا خرابی دندان جلوگیری کنید. طبیعی است که داشتن ارتودنسی ثابت نیاز به جدیت و همت بیشتری برای مراقب از دندان دارد؛ زیرا نظافت آن بسیار سختتر میشود.
یکی از مواردی که در دوران ارتودنسی بهویژه توصیه میشود، نخ دندان است. زیرا در این دوران دسترسی به دندانها سختتر شده و زمینهی بیشتری برای رشد باکتریها وجود دارد. اما نخ دندان با امکان دسترسی به تمام قسمتها در نظافت دهان و بهداشت شما بهخصوص در دوران بارداری بسیار با اهمیت است.
آیا ارتودنسی در دوران بارداری دردناک تر می شود؟
گاهی اوقات ممکن است به دلیل بالا رفتن حساسیتهای عصبی ناشی از بارداری و یا التهاب در لثه، درد نسبتا بیشتری در انجام فرایند ارتودنسی در زمان بارداری متحمل شوید. اما باید توجه داشته باشید که این مورد تنها یک احتمال است که قرار نیست برای همه اتفاق بیفتد.
سخن پایانی
به طور کلی میتوان گفت ارتودنسی در بارداری خطری ایجاد نمیکند اما نیاز به رعایت نکتههای بهداشتی و تخصصی دارد. مهمترین نکتهای که باید در این دوران برای آن بیش از هر چیز اهمیت قائل شد، سلامت مادر و جنین است. پس اگر ذرهای احساس کردید که بهتر است ارتودنسی در دوران بارداری انجام نشود، میتوانید با انتخاب دندانپزشک خوب و متخصص و سپس مشورت با او با خیال راحتتری تصمیم بگیرید. در آخر به یاد داشته باشید که لبخند بزرگترین زیبایی و دارایی همهی ماست و دندانهای سالم لبخند زیباتری را به ما هدیه میدهند.